(Sangkiengiaovien.com)Hô hấp là quá trình oxi hoá các hợp chất hữu cơ thành CO2 và H2O đồng thời giải phóng năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống của cơ thể.
1. Khái niệm về hô hấp
a. Định nghĩa và phương trình hô
hấp
- Hô hấp là quá trình oxi hoá các
hợp chất hữu cơ thành CO2 và H2O đồng thời giải phóng năng
lượng cần thiết cho các hoạt động sống của cơ thể.
- Phương trình tổng quát của quá
trình hô hấp đợc viết như sau:
C6H12O6
+ O2 ® 6CO2 + 6H2O
+ Q (năng lượng : ATP + nhiệt)
b. Vai trò của quá trình hô hấp
- Trước hết thông qua quá trình hô
hấp, năng lượng hoá học tự do dưới dạng ATP được giải phóng từ các hợp chất hữu
cơ và năng lượng dưới dạng ATP này được sử dụng cho các quá trình sống của cơ
thể: quá trình trao đổi chất, quá trình hấp thụ và vận chuyển chủ động các
chất, quá trình vận động sinh trưởng, quá trình phát quang sinh học,…
- Trong các giai đoạn của quá trình
hô hấp, nhiều sản phẩm trung gian đã được hình thành và các sản phẩm trung gian
này lại là đầu mối (nguyên liệu) của các quá trình tổng hợp
nhiều chất khác trong cơ thể.
2. Cơ chế hô hấp
Cơ chế hô hấp với các giai đoạn hô
hấp sau:
- Con đường đường phân
- Chu trình Crép
- Chuỗi truyền điện tử và quá trình
photphorin hoá
a. Giai đoạn phân giải đường (đường
phân): xảy ra ở chất tế bào trong điều kiện yếm khí: Glucôzơ 2 Axit pyruvic
b. Phân giải kị khí và hô hấp hiếu
khí
- Phân giải kị khí (lên men) xảy ra
ở chất tế bào chưa có sự tham gia của O2.
Axit pyruvic
Rượu
Etilic
Axit pyruvic
Axit
Lactic
- Hô hấp hiếu khí xảy ra ở ty thể
với sự có mặt của O2:
Chu trình Crép :
Axit pyruvic
CO2
+ H2O
c. Chuỗi truyền điện tử và quá
trình photphorin hoá tạo ra 30 ATP
3. Hệ số hô hấp (RQ)
- Hệ số hôhấp- kí hiệu là RQ - là tỉ số giữa số phân tử CO2 thải ra và số phân tử O2 hút vào
khi hô hấp. RQ
của nhóm hydrat cacbon bằng 1
Ví dụ : C6H12O6
+ 6 O2 = 6CO2 + 6H2O
RQ = 6/6 = 1
RQ của nhóm lipit,protein thường <
1
RQ của nhiều acit hữu cơ thường > 1
- Ý nghĩa của hệ số hô hấp: Hệ số hô
hấp cho biết nguyên liệu (bản thể) đang hô hấp là nhóm chất gì và trên cơ sở đó
có thể đánh giá tình trạng hô hấp và tình trạng của cây.
4. Năng lương hô hấp
- Hệ số sử dụng năng lượng hô hấp
- Cơ chế hình thành ATP
5. Hô hấp sáng
- Hô hấp sáng là hô hấp xảy ra ngoài
ánh sáng. Nhóm thực vật C3 thường xảy ra quá trình hô hấp này. Đó là
khi thực vật C3 phải sống trong điều kiện khí hậu nóng ẩm kéo dài
với nồng độ O2 cao, cường độ ánh sáng cao, trong khi nồng độ CO2
lại thấp. Khi đó trong pha cacboxi hoá của chu trinh Canvin xảy ra quá trình
oxi hoá RiDP thành Axit glycolic. Axit glycolic chính là bản thể của hô hấp
sáng.
- Hô hấp sáng không có ý nghĩa về mặt
năng lượng (không giải phóng ATP), nhưng lại tiêu tốn 30-50% sản phẩm quang
hợp.
6. Hô hấp và các điều kiện môi trường
a. Hô hấp và nhiệt độ
- Hô hấp bao gồm các phản ứng hoá học
với sự xúc tác của các ezim do đó phụ thuộc chặt chẽ vào nhiệt độ.
- Mối quan hệ giữa cường độ hô hấp và
nhiệt độ thường được biểu diễn bằng đồ thị có đường cong một đỉnh.
+ Nhiệt độ thấp nhất mà cây bắt đầu hô
hấp biến thiên trong khoảng -100C; 00C tuỳ theo loài cây ở các vùng sinh thái
khác nhau.
+ Nhiệt độ tối ưu cho hô hấp trong
khoảng 35 - 400C
+ Nhiệt độ tối đa cho hô hấp trong
khoảng 45 - 550C . Trên nhiệt độ tối đa, bộ máy hô hấp sẽ bị phá huỷ.
b. Hô hấp và hàm lượng nước
- Nước vừa là dung môi vừa là môi
trường cho các phản ứng hoá học xảy ra. Nước còn tham gia trực tiếp vào quá
trình oxi hoá nguyên liệu hô hấp. Vì vậy hàm lượng nước trong cơ quan, cơ thể
hô hấp liên quan trực tiếp đến cường độ hô hấp.
- Các nghiên cứu cho thấy:
+ Cường độ hô hấp tỉ lệ thuận với hàm
lượng nước (độ ẩm tương đối) của cơ thể, cơ quan hô hấp.
+ Hàm lượng nước trong cơ quan hô hấp
càng cao thì cường độ hô hấp càng cao và ngược lại. Hạt thóc, ngô phơi khô có
độ ẩm khoảng 13 - 16% có cường độ hô hấp rất thấp (ở mức tối thiểu).
c. Hô hấp và nồng độ các khí O2,
CO2 trong không khí
- O2 tham gia trực tiếp vào
việc oxi hoá các chất hữu cơ và là chất nhận điện tử cuối cùng trong chuỗi
truyền điện tử để sau đó hình thành nước trong hô hấp hiếu khí. Vì vậy nếu nồng
độ O2 trong không khí giảm xuống dưới 10% thì hô hấp sẽ bị ảnh hưởng
và khi giảm xuống dưới 5% thì cây chuyển sang hô hấp kị khí-dạng hô hấp không
có hiệu quả năng lượng rất bất lợi cho cây trồng.
- CO2 là sản phẩm của quá
trình hô hấp. Các phản ứng đêcacbôxi hoá để giải phóng CO2 là các
phản ứng thuận nghịch. Nếu hàm lượng CO2 cao trong môi trường sẽ làm
cho phản ứng chuyển dịch theo chiều nghịch và hô hấp bị ức chế.
6. Hô hấp và vấn đề bảo quản nông sản
thực
a. Mục tiêu của bảo quản:
Giữ được đến mức
tối đa số lượng và chất lượng của đối tượng bảo quản trong suốt quá trình bảo
quản.
b. Ảnh hưởng của hô hấp trong quá
trình bảo quản:
- Hô hấp tiêu hao chất hữu cơ của đối
tượng bảo quản, do đó làm giảm số lượng và chất lượng trong quá trình bảo quản.
- Hô hấp làm tăng nhiệt độ trong môi
trường bảo quản, do đó làm tăng cường độ hô hấp của đối tượng bảo quản.
- Hô hấp làm tăng
độ ẩm của đối tượng bảo quản, do đó làm tăng cường độ hô hấp của đối tượng bảo
quản.
- Hô hấp làm thay đổi thành phần khí
trong môi trường bảo quản: Khi hô hấp tăng O2 sẽ giảm, CO2 sẽ tăng và khi O2
giảm quá mức, CO2 tăng quá mức thì hô hấp ở đối tượng bảo quản sẽ chuyển sang
dạng hô hấp yếm khí và đối tượng bảo quản sẽ bị phân huỷ nhanh chóng.
c. Các biện pháp bảo quản:
- Bảo quản khô: Biện pháp bảo quản này
thường sử dụng để bảo quản các loại hạt trong các kho lớn. Trước khi đa hạt vào
kho, hạt được phơi khô với độ ẩm khoảng 13-16% tuỳ theo từng loại hạt.
- Bảo quản lạnh: Phần lớn các loại
thực phẩm, rau quả được bảo quản bằng phương pháp này. Chúng đợc giữ trong các
kho lạnh, tủ lạnh ở các ngăn có nhiệt độ khác nhau. Ví dụ: khoai tây ở 4, cải
bắp ở 1, cam, chanh ở 6oC.
- Bảo quản trong điều kiện nồng độ CO2
cao: Đây là biện pháp bảo quản hiện đại và cho hiệu quả bảo quản cao. Biện pháp
này thường sử dụng các kho kín có nồng độ CO2 cao hoặc đơn giản hơn
là các túi polietilen. Tuy nhiên việc xác định nồng độ CO2 thích hợp
là điều hết sức quan trọng đối với các đối tượng bảo quản và mục đích bảo quản.
Một số câu hỏi có đáp án
Câu 01. RQ là gì và nó có ý nghĩa gì? RQ
đối với các nhóm chất hữu cơ khác nhau như thế nào?
Câu 02. Nêu sự khác nhau giữa hô
hấp hiếu khí và lên men ở thực vật?
Câu 03. Hô hấp sáng là gì? Hô hấp sáng xảy ra ở nhóm thực
vật nào, ở các cơ quan nào? Nguồn gốc nguyên liệu và sản phẩm cuối cùng của hô hấp sáng?
Câu 04. ( Đề thi HSG Chuyên Hà am- 2010)
1. Cơ
quan thực hiện quá trình hô hấp ở thực vật là gì?
2. Bản chất của quá trình hô hấp?
3.
Trình bày cơ chế hô hấp với các giai đoạn hô hấp ở tế bào?
Câu 05. ( Đề thi HSG Hà Tĩnh-2013)
Chứng
minh mối liên quan chặt chẽ giữa quá trình hô hấp với quá trình dinh dưỡng
khoáng và trao đổi nitơ. Con người đã vận dụng những hiểu biết về mối quan hệ
này vào trong thực tiễn trồng trọt như thế nào?
Câu 6. Trình bày về năng lượng
hô hấp ở thực vật?
Câu 7:
a. Hệ số hô hấp là gì? Có
nhận xét gì về hệ số hô hấp của hạt cây họ lúa và hạt hướng dương trong quá
trình nảy mầm?
b. Tính năng lượng thu được trong
các giai đoạn của quá trình hô hấp khi oxi hóa hết 18g Glucozo?
Mỗi ngày mở ra học 1 lần, kiên trì sẽ thành công
Nếu thấy hay và có ích, hãy Share cho bạn bè cùng học
Sinh học, SInh học 11, Danh mục kiến thức, Kiến thức, Kiến thức THPT, Lớp 11, Thực vật, SInh lí thực vật
#BNB #BSC #claim #airdrop #bnb #cake #smartchain #airdropclaim #airdropclaimtoken #airdropclaimtamil #airdropclaimsinhala #airdropclaimcheck #airdropclaimfree #booyahappairdropclaim #1inchairdropclaim #coinmarketcapairdropclaim #freefireairdrop #claimairdroptokens #claimairdropfree #claimairdrops #claimairdroptrustwallet #claimairdropspa #claimairdropmetamask #claimairdropbsc#claimairdropbinance; #chung khoan; # mo tai khoan chung khoan; # mo tai khoan chung khoan online; # giao dich chung khoan; # chung khoan MBS; #MBS; #Đào coin; #đào coin bằng điện thoại;#BTC;#Bitcoin;#Tiền điện tử; # Tiền ảo
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment