(Sangkiengiaovien.com) Hệ 2 vật dẫn đặt gần nhau, mỗi vật là 1 bản tụ. Khoảng không gian giữa 2 bản là chân không hay điện môi. Tụ điện dùng để tích và phóng điện trong mạch điện.
LÝ THUYẾT VÀ CÁC DẠNG BÀI TẬP TỤ ĐIỆN
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1.Tụ điện
-Định nghĩa : Hệ 2 vật dẫn đặt gần nhau, mỗi vật là 1 bản tụ. Khoảng không gian giữa 2 bản là chân không hay điện môi. Tụ điện dùng để tích và phóng điện trong mạch điện.
-Tụ điện phẳng có 2 bản tụ là 2 tấm kim loại phẳng có kích thước lớn ,đặt đối diện nhau, song song với nhau.
2. Điện dung của tụ điện
- Là đại lượng đặc trưng cho khả năng tích điện của tụ
C=QU (Đơn vị là F, mF….)
- Công thức tính điện dung của tụ điện phẳng:
.C=ε.S9.109.4π.d Với S là phần diện tích đối diện giữa 2 bản.
Ghi chú : Với mỗi một tụ điện có 1 hiệu điện thế giới hạn nhất định, nếu khi sử dụng mà đặt vào 2 bản tụ hđt lớn hơn hđt giới hạn thì điện môi giữa 2 bản bị đánh thủng.
4. Năng lượng của tụ điện
- Khi tụ điện được tích điện thì giữa hai bản tụ có điện trường và trong tụ điện sẽ dự trữ một năng lượng. Gọi là năng lượng điện trường trong tụ điện.
- Công thức: W=Q.U2=C.U22=Q22C
B. CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN
Dạng : Tính điện dung, điện tích, hiệu điện thế và năng lượng của tụ điện
Phương pháp: Sử dụng các công thức sau
- Công thức định nghĩa : C(F) = QU => Q = CU
- Điện dung của tụ điện phẳng : C =εS4kπd
- Công thức: W=Q.U2=C.U22=Q22C
Chú ý: + Nối tụ vào nguồn: U = hằng số
+ Ngắt tụ khỏi nguồn: Q = hằng số
C. BÀI TẬP ÁP DỤNG
Bài 1 : một tụ điện phẳng hình tròn có bán kính là 4cm, giữa hai bản là một lớp điện môi có ε=2, khoảng cách giữa hai bản là 2cm. Đặt vào tụ hiệu điện thế U = 200V.
a. Tính điện dung của tụ
b. Điện tích của tụ điện
c. Năng lượng của tụ điện
Bài 2 : cho hai bản của một tụ điện phẳng có dạng hình tròn bán kính R = 30cm, khoảng cách giữa hai bản là d = 5mm, môi trường giữa hai bản là không khí.
a. Tính điện dung của tụ điện
b. Biết rằng không khí chỉ còn tính chất cách điện khi cường độ điện trường tối đa là 3.105V/m. Hỏi :
a) hiệu điện thế lớn nhất giữa hai bản mà chưa xảy ra phóng điện
b) có thể tích điện cho tụ điện điện tích lớn nhất là bao nhiêu mà tụ điện không bị đánh thủng ?
ĐS : a) 5.10-10F, b) Ugh = 1500V và Qgh = 75.10-8C.
Bài 3 : Tụ điện phẳng gồm hai bản tụ hình vuông cạnh a = 20 cm, đặt cách nhau 1 cm, chất điện môi giữa hai bản tụ là thủy tinh có
ε = 6. Hiệu điện thế giữa hai bản tụ là 50V.
a. Tính điện dung của tụ?
b. Tính điện tích mà tụ đã tích được?
c. Nếu tụ được tích điện dưới hiệu điện thế U’ thì năng lượng điện trường tích lũy trong tụ là 531.10-9 J. Tính điện tích trên mỗi bản tụ khi đó?
ĐS:a)2,12.10-10F; b)1,06.10-8C; c)1,5.10-8C
Bài 4: Một tụ điện phẳng có điện môi không khí; khoảng cách giữa 2 bản là d = 0,5 cm; diện tích một bản là 36 cm2. Mắc tụ vào nguồn điện có hiệu điện thế U=100 V.
1. Tính điện dung của tụ điện và điện tích tích trên tụ.
2. Tính năng lượng điện trường trong tụ điện.
3. Nếu người ta ngắt tụ điện ra khỏi nguồn rồi nhúng nó chìm hẳn vào một điện môi lỏng có hằng số điện môi ε = 2. Tìm điện dung của tụ và hiệu điện thế của tụ.
4. Nếu người ta không ngắt tụ khỏi nguồn và đưa tụ vào điện môi lỏng như ở phần 3. Tính điện tích và hđt giữa 2 bản tụ
Phư¬ng ph¸p chung
1. Nghiªn cøu vÒ
sù thay ®æi ®iÖn dung cña tô ®iÖn ph¼ng
+ Khi ®a mét tÊm ®iÖn m«i vµo bªn trong tô
®iÖn ph¼ng th× chÝnh tÊm ®ã lµ mét tô ph¼ng vµ tong phÇn cÆp phÇn ®iÖn tÝch ®èi
diÖn cßn l¹i t¹o thµnh mét tô ®iiÖn ph¼ng. Toµn bé sÏ t¹o thµnh mét m¹ch tô mµ
ta dÔ dµng tÝnh ®iÖn dung. §iÖn dung cña m¹ch chÝnh lµ ®iÖn dung cña tô khi
thay ®æi ®iÖn m«i.
+
Trong tô ®iÖn xoay cã sù thay ®æi ®iÖn dung lµ do sù thay ®æi ®iÖn tÝch ®ãi
diÖn cña c¸c tÊm. NÕu lµ cã n tÊm th× sÏ cã (n-1) tô ph¼ng m¾c song song.
2. Bµi to¸n vÒ
m¹ch tô ®iÖn chñ yÕu lµ tÝnh ®iÖn tÝch vµ hiÖu ®iÖn thÕ tong tô ®iÖn trong m¹ch
Cã thÓ v¹ch ra chiÕn lîc gi¶i lo¹i bµi to¸n
nµy nh sau:
2.1. Quy íc dÊu ®iÖn tÝch trªn c¸c tÊm tô
®iÖn
2.
2. Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn vµ v¹ch kÕ ho¹ch gi¶i
2.2.1.
NÕu m¹ch chØ gåm c¸c tô cha tÝch ®iÖn th× viÕt s¬ ®å m¹ch, c¨n cø vµo
s¬ ®å tÝch dÇn ®iÖn dung tõ m¹ch nhá ®Õn m¹ch lín cã hiÖu ®iÖn thÕ ®· cho (hay
ph¶i t×m) råi l¹i tõ ®iÖn tÝch cña m¹ch tÝnh dÇn ®Õn ®iÖn tÝch vµ hiÖu ®iÖn thÕ
cña tõng tô.
2.2.2.
NÕu m¹ch gåm nhiÒu ®o¹n m¹ch cã tô ®iÖn, ®iÖn trë, nguån ®iÖn m¾c nèi
tiÕp th×:
TÝnh xem trong m¹ch cã dßng ®iÖn
kh«ng:
NÕu cã dßng ®iÖn th×:
T×m cêng ®é
dßng ®iÖn trong c¸c ®o¹n m¹ch. Tõ cêng ®é dßng ®iÖn nµy tÝnh hiÖu ®iÖn thÕ hai
®Çu ®o¹n m¹ch
Dïng c«ng thøc
NÕu
kh«ng cã dßng ®iÖn th×:
-
ViÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn tÝch cho tong ®o¹n m¹ch (1)
- ViÕt ph¬ng tr×h ®iÖn tÝch cho c¸c tÊm nèi
víi mét nót theo quy t¾c: “ Tæng ®iÖn
tÝch ©m cña c¸c tÊm nèi víi mét nót th× b»ng tæng ®iÖn tÝch d¬ng cña c¸c tÊm
nèi víi nót ®ã” (2)
Thay ph¬ng
tr×nh (1) vµo ph¬ng tr×nh (2) ®Ó tÝnh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch. Sau ®ã
thay hiÖu ®iÖn thÕ tÝnh ®îc vµo ph¬ng tr×nh (1) ®Ó tÝnh ®iÖn tÝch c¸c tô
®iÖn.
Chó
ý: Trong trêng hîp m¹ch cã nhiÒu nót
th× tÝnh ®iÖn thÕ tõng nót b»ng c¸ch chän ®iÖn thÕ t¹i mét nót nµo ®ã b»ng 0.
2.2.3. NÕu c¸c tô ®iÖn ®· ®îc tÝch ®iÖn råi míi m¾c vµo m¹ch hay cã mét sù
biÕn ®æi nµo ®ã vÒ m¹ch th× cÇn ph¶I v¹ch ra mét chiÕn lîc gi¶i kh¸c:
+
TÝnh ®iÖn tÝch c¸c tô ®iÖn tríc khi cã sù biÕn ®æi
+
ViÕt ph¬ng tr×nh cña ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch cho c¸c tÊm tríc vµ sau khi
nèi víi nhau vµo mét nót.
+
ViÕt ph¬ng tr×nh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch chøa c¸c tô ®iÖn
Phèi hîp hai ph¬ng tr×nh ®ã ®Ó gi¶i
bµi to¸n.
C.
Mét sè bµi to¸n ¸p dông
VÝ dô 1: Mét tô ®iÖn ph¼ng cã ®iÖn dung C0.
T×m ®iÖn dung cña tô ®iÖn khi ®a vµo bªn trong tô mét tÊm ®iÖn m«I cã h»ng sè
®iÖn m«i
, cã diÖn tÝch ®èi diÖn b»ng mét n÷a diÖn tÝch mét tÊm, cã
chiÒu dµy b»ng mét phÇn ba kho¶ng c¸ch hai tÊm tô, cã bÒ réng b»ng bÒ réng tÊm
tô, trong hai trưêng hîp sau:
Bµi gi¶i:
a) §ãi víi h×nh (a) sÏ cã ba tô
®iÖn
Ba tô nµy ®îc m¾c theo s¬ ®å:
(C1
nt C2) // C3
-
Tô ®iÖn C1 ®iÖn m«i
, cã diÖn tÝch ®èi diÖn lµ S/2 cã kho¶ng c¸ch gi÷a 2 tÊm b»ng
d/3 cã ®iÖn dung :
- Tô
®iÖn C2 lµ tô kh«ng khÝ cã diÖn tÝch ®èi diÖn S/2, kho¶ng c¸ch gi÷a
2 tÊm b»ng 2d/3 vµ cã ®iÖn dung:
-
Tô ®iÖn C3 lµ tô kh«ng khÝ cã diÖn tÝch ®èi diÖn lµ S/2, kho¶ng c¸ch
gi÷a 2 tÊm b»ng d vµ cã ®iÖn dung:
b)
§èi víi hinh (b) cã 5 tô ®îc m¾c theo s¬ ®å:
C3// (C2 nt C1 nt C4) // C5
NhËn
xÐt:
-
Víi mäi vÞ trÝ cña tÊm ®iÖn m«i trong tô ®iÖn th× ®iÖn ®ung cña bé tô sÏ kh«ng
thay ®æi
-
Víi nhõng bµi to¸n nµy häc sinh phÇn lín lµ cha h×nh dung c¸c
tô
®îc ghÐp nh thÕ nµo
VÝ dô 3: Cho mach tô nh h×nh, biÕt c¸c tô ®iÖn cã cïn ®iÖn dung
lµ C. H·y tÝnh ®iÖn tÝch c¸c tô ®iÖn
NhËn xÐt: PhÇn
lín häc sinh sÏ gÆp lóng tóng khi gÆp nh÷ng bµi to¸n t¬ng tù nh bµi trªn (Nh÷ng bµi to¸n mµ trong m¹ch tô cã nhiÒu nguån). Khi ®ã ta
xem nguån nh
mét d©y nèi vµ ph¬ng tr×nh ®iÖn tÝch cho c¸c tÊm nèi víi mét nót nµo ®ã ®îc
viÕt b×nh thêng (Xem ph¬ng tr×nh (5) cña vÝ dô 3 th× c¸c b¹n sÏ hiÓu ®îc).
Mét ®iÒu ®¸ng chó ý n÷a lµ viÖc quy íc dÊu cña c¸c tÊm tô lµ tuú ý, nÕu kÕt
qu¶ cuèi cïng cã gi¸ trÞ ©m th× dÊu trªn c¸c tÊm tô sÏ ®îc ®æi l¹i.
VÝ dô 4:
§em tÝch ®iÖn cho tô
®iÖn C1 = 3
F ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ U1 = 300V, cho tô ®iÖn C2
= 2
F ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ U2 = 220V råi:
a) Nèi c¸c tÊm tÝch ®iÖn cïng dÊu víi nhau
b) Nèi c¸c tÊm tÝch ®iÖn kh¸c d©u víi
nhau
M¾c nèi tiÕp hai tô
®iÖn (hai b¶n ©m ®îc nèi víi nhau) råi m¾c vµo hiÖu ®iÖn thÕ U = 400V.
T×m
®iÖn tÝch vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña mçi tô trong tong trêng hîp trªn.
NhËn
xÐt : Häc sinh thêng gÆp khã kh¨n khi viÕt ph¬ng tr×nh ®iÖn tÝch cho c¸c b¶n tô lóc tô tÝch ®iÖn nhng cha ®îc ghÐp víi nhau vµ sau khi ®îc ghÐp víi nhau
#BNB #BSC #claim #airdrop #bnb #cake #smartchain #airdropclaim #airdropclaimtoken #airdropclaimtamil #airdropclaimsinhala #airdropclaimcheck #airdropclaimfree #booyahappairdropclaim #1inchairdropclaim #coinmarketcapairdropclaim #freefireairdrop #claimairdroptokens #claimairdropfree #claimairdrops #claimairdroptrustwallet #claimairdropspa #claimairdropmetamask #claimairdropbsc#claimairdropbinance; #chung khoan; # mo tai khoan chung khoan; # mo tai khoan chung khoan online; # giao dich chung khoan; # chung khoan MBS; #MBS; #Đào coin; #đào coin bằng điện thoại;#BTC;#Bitcoin;#Tiền điện tử; # Tiền ảo
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment