Hóa học 9: Kim loại kiềm thổ và hợp chất quan trọng của kim loại kiềm thổ

👉Theo dõi Fanpage để nhận các kèo kiếm tiền miễn phí. Bấm vào đây
👉Tham gia Kênh Telegram theo dõi kèo kiếm COIN => Bấm vào đây
👉Tự đăng ký tài khoản chứng khoán miễn phí online - Bấm vào đây để đăng ký

Hóa học  9: Kim loại kiềm  thổ và hợp chất quan trọng của kim loại kiềm thổ

A. KIM LOẠI KIỀM THỔ:

I. Vị trí trong bảng tuần hoàn, cấu hình electron nguyên tử.

- Kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA của bảng tuần hoàn, gồm các nguyên tố : Be, Mg, Ca, Sr, Ba và Ra(px).

- Cấu hình electron nguyên tử : Cấu hình e ngoài cựng TQ: ns²

Be :[He] 2s²                                           Mg :[Ne] 3s²

Ca :[Ar] 4s²             Sr:[Kr] 5s²           Ba:[Xe] 6s² 

II. Tính chất vật lí :

- Các KLK thổ có màu trắng bạc có thể dát mỏng

- T^onc và t^os tuy cao hơn các KLK nhưng vẫn tương đối thấp.

- Kim loại thuộc nhúm IIA cú khối lượng riêng tương đối nhỏ độ cứng cao hơn KLK nhưng nhẹ và mềm hơn nhôm(Trừ Ba) và là những kim loại nhẹ, vỡ cú d<5g/cm³.

- T^onc, t^os  và khối lượng riêng của các KLK thổ không biến đổi theo một quy luật nhất định như các KLK là do các KLK thổ có kiểu mạng tinh thể: khụng giống nhau.

III. Tính chất hoá học:

- KLK thổ có tính khử mạnh nh­ng yếu hơn KLK. Tính khử tăng dần từ Be à Ba.

- Xu hướng nh­êng 2e tạo ion M²⁺.

Vd. Mg   à       Mg ²⁺   +   2e

      

1.                  Tác dụng với phi kim:

* KLK khö c¸c nguyªn tö phi kim thµnh ion ©m.

- Khi đốt nóng, KLK thổ pư với oxi(cháy).

VD: 2Mg + O₂  à 2MgO

        Ca  +  Cl₂  à CaCl₂

2.                  Tác dụng với axit:

a. Với axit HCl, H₂SO₄ loãng:

- KLK thổ khử m¹nh ion H⁺ trong dung dịch axit thành H₂.

  VD :      Mg + 2HCl   ® MgCl₂ + H₂

                Ca +  H₂SO_{4 (l)}  ® CaSO₄ + H₂

b. Với HNO₃, H₂SO₄ đặc:

 KLK thổ có thể khử N⁺⁵ trong HNO₃ loãng xuống N^-3, S⁺⁶ trong H₂SO₄ đặc xuống S^-2.

4Mg+ 10HNO_3(l) ® Mg(NO₃)₂ + NH₄NO₃ + 3H₂O

4Mg + 5H₂SO_4(®Æc) ®4 MgSO₄ + H₂S + 4H₂O

3.                  Tác dụng với nước:

-                     Be không pư

-                     Mg: pứ chậm ở nhiệt độ thường.

-                     Ca, Sr, Ba pư ở nhiệt độ thường.

VD: Ca  +  2 H₂O  à Ca(OH)₂  + H₂

         Mg  +  2H₂O  à    MgO  +  H₂

B.  Một số hợp chất quan träng của canxi:

  1. Canxihi®roxit:CTPT: Ca(OH)₂

                               PTK: 74

* TÝnh chÊt:

- Là chất rắn màu trắng, ít tan trong nước

- N­íc v«i trong lµ dung dịch Ca(OH)₂.

- Dung dịch Ca(OH)₂ là một bazơ mạnh (cã ®Çy ®ñ tÝnh chÊt ho¸ häc cña mét baz¬). Cã tÝnh baz¬ yÕu h¬n NaOH.

 Ca(OH)₂                     Ca²⁺   +     2OH^-

- Ca(OH)₂ t¸c dông víi axit, oxit axit t¹o muèi t­¬ng øng.

 Ca(OH)₂ + 2HClà CaCl₂ + 2H₂O

 Ca(OH)₂ + CO₂ à CaCO₃ + H₂O

- T¸c dông víi dd muèi:

Ca(OH)₂ + Na₂CO₃à CaCO₃+ 2NaOH

* Ứng dụng: Được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp: Sản xuất NH₃, Clorua vôi, xây dựng, …

2. Canxicacbonat  CTPT: CaCO₃

* Tính chất:

- Là chất rắn màu trắng không tan trong nước.

Bị phân huỷ ở nhiệt độ khoảng 1000⁰C.

         CaCO₃ à CaO + CO₂

- CaCO₃ lµ muèi cña axit yÕu (kh«ng bÒn) do vËy nã cã t¸c dông víi nhiÒu axit v« c¬ vµ h÷u c¬.

    CaCO₃ + 2HCl à CaCl₂ +  CO₂ + H₂O

CaCO₃ + 2CH₃COOH à Ca(CH₃COO)₂ + CO₂  + H₂O  

- Ở nhiệt độ thường (ThÊp) CaCO₃ tan dần trong nước, có hoà tan khí CO₂ tạo ra Ca(HCO₃)₂ chất này chỉ tồn tại trong dung dịch.

        CaCO₃  + CO₂ + H₂O à  Ca(HCO₃)₂

Khi đun nóng hoặc áp suất CO₂ giảm đi Ca(HCO₃)₂ bị phân huỷ tạo ra CaCO₃

Phản ứng nghịch giải thích sự tạo thành thạch nhũ trong các hang đá vôi, cặn trong ấm nước.

* Ứng dụng : Đá vôi dùng làm vật liệu xây dựng, sản xuất vôi, xi măng, thuỷ tinh.

Đá hoa dùng trong các công trình mỹ thuật.

Đá phấn làm phụ gia của thuốc đánh răng.

3. Canxi sunfat: - CTPT: CaSO₄ 

                               - PTK: 136

* Tính chất:

- Là chất rắn, màu trắng , ít tan trong nước.

- Tuỳ theo lượng nước kết tinh mà ta có 3 loại:

. CaSO₄.2H₂O: thạch cao sống

. 2CaSO₄. H₂O: thạch cao nung

. CaSO₄ : thạch cao khan.

Khi nung nhá löa đến 160⁰C thạch cao sống mất một phần nước biến thành thạch cao nung.

2CaSO₄ . 2H₂Oà  2CaSO₄.H₂O +  3 H₂O

Khi nung thạch cao sống ở 350⁰C thu được thạch cao khan.

* Ứng dụng: Dùng để đúc tượng, làm chất kết dính trong vật liệu xây dựng, phấn viết bảng, bó bột trong y học.

C. Nước cứng:

1. Kh¸i niÖm:

- Nước có vai trò cực kì quan trọng đối với đời sống con người và sản xuất.

- Nước thường dùng là nước tự nhiên có hoà tan một số hợp chất của canxi, magie như: Ca(HCO₃)₂ , Mg(HCO₃)₂ ..., CaSO₄, MgSO₄, CaCl₂ ..._ vì vậy nước tự nhiên có chứa các ion Ca²⁺, Mg²⁺.

- Nước có chứa nhiều ion Ca²⁺, Mg²⁺  gọi là nước cứng. Nước có chứa ít hoặc không chứa các ion trên gọi là nước mềm.

Ng­êi ta ph©n biÖt n­íc cøng cã tÝnh cøng t¹m thêi, vÜnh cöu vµ toµn phÇn.

a. TÝnh cứng tạm thời: là tÝnh cứng g©y nªn bëi các muối Ca(HCO₃)₂ , Mg(HCO₃)₂

ChØ cÇn ®un s«i c¸c muèi trªn sÏ bÞ ph©n huû lµm mÊt tÝnh cøng g©y ra bëi c¸c muèi nµy.

Ca(HCO₃)₂ à CaCO₃ + CO₂ + H₂O

Mg(HCO₃)₂ à MgCO₃ + CO₂ + H₂O

b. TÝnh cứng vĩnh cöu: là tÝnh g©y nªn bëi c¸c muèi sunfat clorua cña Canxi vµ Magiª.

Khi ®un s«i c¸c muèi nµy kh«ng bÞ ph©n huû nªn tÝnh cøng vÜnh cöu kh«ng mÊt ®i.

c. TÝnh cøng toµn phÇn: Gåm c¶ tÝnh cøng t¹m thêi vµ tÝnh cøng vÜnh cöu.

2. Tác hại của nước cứng:

N­íc cøng g©y nhiÒu t¸c h¹i trong ®êi sèng còng nh­ trong s¶n xuÊt.

- T¹o líp cÆn trong nåi h¬i g©y l·ng phÝ nhiªn liÖu, cã thÓ g©y næ.

- C¸c èng dÉn n­íc cøng l©u ngµy bÞ ®ãng cÆn lµm gi¶m l­u l­îng cña n­íc.

- QuÇn ¸o giÆt b»ng n­íc cøng g©y tèn xµ phßng vµ lµm chãng háng do nh÷ng kÕt tña Canxi axetat lµm v¶i sîi mau môc.

- Pha trµ b»ng n­íc cøng sÏ lµm gi¶m h­¬ng vÞ, nÊu ¨n b»ng n­íc cøng lµm cho thùc phÈm l©u chÝn vµ gi¶m mïi vÞ.

3. Cách làm mềm nước cứng:

Nguyên tắc: làm giảm nồng độ ion Ca²⁺, Mg²⁺ trong nước cứng bằng cách chuyển 2 ion tự do này vào hợp chất không tan hoặc thay thế chúng bằng những cation khác.

] có 2 phương pháp:

a. Phương pháp kết tủa:

* Đối với nước cã tÝnh cứng tạm thời:

-        

to

Đun sôi trước khi dùng:

M(HCO₃)₂  à MCO₃ $ +  CO₂  +  H₂O

lọc bỏ kết tủa được nước mềm.

-         Dùng nước vôi trong vừa đủ ®Ó trung hoµ muèi axit t¹o ra kÕt tña lµm mÊt tÝnh cøng t¹m thêi.

M(HCO₃)₂ + Ca(OH)₂à MCO₃$ + CaCO₃$ + 2H₂O

* Đối với nước cã tÝnh cứng t¹m thêi vµ tÝnh cøng vĩnh cöu: Dùng các dung dịch Na₂CO₃, Na₃PO₄ để làm mềm nước.

Ca(HCO­₃)₂  +   Na₂CO₃  à CaCO₃ ↓ + 2NaHCO₃

 CaSO₄  +   Na₂CO₃  à CaCO₃ ↓ + Na₂SO₄

Trªn thùc tÕ ng­êi ta dïng ®ång thêi mét sè ho¸ chÊt:

VD: Ca(OH)₂ vµ Na₂CO₃.

b. Phương pháp trao đổi ion:

- Cho nước cứng đi qua chất trao đổi ion( ionit), chất này hấp thụ Ca²⁺, Mg²⁺, giải phóng Na⁺, H⁺  à nước mềm .

- C¸c vËt liÖu cã kh¶ n¨ng trao ®æi cation lµ: Nhùa cationit (Polime), c¸c zeonit (VËt liÖu v« c¬).

- PP nµy cã thÓ lµm gi¶m c¶ ®é cøng vÜnh cöu vµ ®é cøng t¹m thêi cña n­íc.

4. NhËn biÕt ion Ca²⁺, Mg²⁺ trong dung dÞch:

- Dïng dung dÞch muèi chøa CO₃^2- sÏ t¹o ra kÕt tña CaCO₃ hoÆc MgCO₃. Sôc khÝ CO₂ d­ vµo dung dÞch nÕu cã kÕt tña tan chøng tá sù cã mÆt cña Ca²⁺hoÆc Mg²⁺ trong dung dÞch ban ®Çu.

               Ca²⁺  +   CO₃^2-  à CaCO₃ ↓

        CaCO₃  + CO₂ + H₂O à Ca(HCO₃)₂ (tan)

               Mg²⁺  +   CO₃^2-  à MgCO₃ ↓

       MgCO₃  + CO₂ + H₂O àMg(HCO₃)₂ (tan)

Liên quan

>> Toàn bộ kiến thức hóa học 9 xem tại đây

>> Thống kê điểm chuẩn lớp10 các tỉnh thành

>> Xem điểm chuẩn lớp10 các tỉnh thành
>> Trọn bộ 20 chuyên đề ôn thi Hóa 10

Kiến thức, Kiến thức THCS, Hóa học, Hóa học THCS, Hóa học 9

Có thể bạn quan tâm các kênh kiếm tiền online

↪Tham gia kênh telegram chuyên nhận kèo kiếm tiền miễn phí

I.Đào coin - Tiền điện tử miễn phí

↪Đào Coin bằng điện thoại hoàn toàn miễn phí- Kiếm tiền trong khi ngủ

II. Đăng ký tài khoản - nhận coin, tiền điện tử (Nhận coin sàn)

↪Đăng ký tài khoản - nhận coin sàn miễn phí - giữ chặt để bán

III. Sàn giao dịch Coin

↪Link đăng ký sàn Coinsavi vừa đào coin sàn vừa giao dịch 320 loại coin

↪Link đăng ký Sàn REMITANO

↪Link đăng ký sàn BINANCE - Sàn giao dịch tiền điện tử số 1 thế giới

↪Link đăng ký sàn MEXC (MXC)- Sàn giao dịch tiền điện tử list nhiều coin mới

↪Link đăng ký sàn OKX - Ví web3

↪Link đăng ký sàn HUOBI - Sàn giao dịch coin hàng đầu thé giới

↪Link đăng ký sàn VNDC- Sàn giao dịch tiền điện tử Việt Nam

↪Link đăng ký sàn ATTLAS- Sàn giao dịch tiền điện tử Việt Nam

↪Link đăng ký sàn Bybit- Sàn giao dịch tiền điện tử mới nhiều ưu đãi

↪Link đăng ký sàn Gate - Sàn giao dịch tiền điện tử list nhiều coin mới

↪Link đăng ký sàn Gate - Sàn giao dịch tiền điện tử list nhiều coin mới

V. Chứng khoán

↪Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán trên điện thoại - Ở nhà cũng mở được để kiếm tiền mọi noi mọi lúc

Tham gia kênh Telegram theo dõi kèo kiếm coin miễn phí=> Bấm vào đây
Tìm hiểu những rủi ro khi giao dịch P2P - Bấm vào đây

👉Bấm Like để nhận các kèo kiếm tiền miễn phí

#BNB #BSC #claim #airdrop #bnb #cake #smartchain #airdropclaim #airdropclaimtoken #airdropclaimtamil #airdropclaimsinhala #airdropclaimcheck #airdropclaimfree #booyahappairdropclaim #1inchairdropclaim #coinmarketcapairdropclaim #freefireairdrop #claimairdroptokens #claimairdropfree #claimairdrops #claimairdroptrustwallet #claimairdropspa #claimairdropmetamask #claimairdropbsc#claimairdropbinance; #chung khoan; # mo tai khoan chung khoan; # mo tai khoan chung khoan online; # giao dich chung khoan; # chung khoan MBS; #MBS; #Đào coin; #đào coin bằng điện thoại;#BTC;#Bitcoin;#Tiền điện tử; # Tiền ảo