PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM: Cuộc vận động chuẩn bị cho Cách mạng tháng Tám
năm 1945.
1. Cao trào cách mạng 1930 - 1931.
a. Nguyên nhân:
Kinh tế: cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới
(1929 - 1933) từ các nước tư bản đó lan nhanh sang các nước thuộc địa và phụ
thuộc, trong đó có Việt Nam. Thêm vào đó là chính sách áp bức, bóc lột của đế
quốc và phong kiến làm cho đời sống của nhân dân càng thêm khổ cực. Mâu thuẫn
xó hội trở lờn gay gắt.
Chính trị: sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái, Pháp
tiến hành cuộc khủng bố trắng, khiến tình hình Đông Dương trở lên căng thẳng.
Giữa lúc tình hình Đông Dương đang căng
thẳng, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Đảng đã khéo léo kết hợp hai khẩu hiệu
"Độc lập dân tộc" và "Ruộng đất dân cày", vì vậy đó đáp ứng
phần nào nguyện vọng nhân dân, kịp thời tập hợp họ lại và phát động họ đấu
tranh.
Ba nguyên nhân trên đó dẫn tới bùng nổ phong
trào cách mạng 1930-1931, trong đó nguyên nhân ĐCS VN ra đời là cơ bản, quyết
định bùng nổ phong trào.
b. Diễn biến:
Phong trào trên toàn quốc: phong trào đấu
tranh của quần chúng, do Đảng Cộng sản lãnh đạo, bùng lên mạnh mẽ khắp ba miền
Bắc - Trung - Nam, nổi lên là phong trào
của công nhân và nông dân. Tiêu biểu là ngày 1-5-1930, dưới sự lãnh đạo của
Đảng, công nhân và nông dân cả nước đó tổ chức kỷ niệm ngày Quốc tế lao động
dưới nhiều hình thức để biểu dương lực lượng và tỏ rõ sự đoàn kết với vô sản
thế giới.
Phong trào ở Nghệ - Tĩnh: Nghệ-Tĩnh là nơi
phong trào phát triển mạnh mẽ nhất. Mở đầu là cuộc đấu tranh ngày Quốc tế lao
động 1-5-1930.
+ Từ sau ngày 1 tháng 5 đến tháng 9-1930, ở
nhiều vùng nông thôn thuộc hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh nổ ra hàng loạt cuộc đấu
tranh quy mô lớn của nông dân dưới hình thức biểu tình có vũ trang tự vệ.
+ Tới tháng 9-1930, phong trào phát triển
tới đỉnh cao. Phong trào quần chúng tập hợp dưới khẩu hiệu chính trị kết hợp
với khẩu hiệu kinh tế diễn ra dưới hỡnh thức đấu tranh chính trị kết hợp với
đấu tranh vũ trang tự vệ, tiến công vào cơ quan chính quyền địch ở địa phương.
+ Ngày 12-9-1930: hai vạn nông dân ở Hưng
Nguyên (Nghệ An) đó biểu tình phản đối chính sách khủng bố của Pháp và tay sai.
+ Trong suốt hai tháng 9 và 10-1930, nông
dân ở Nghệ-Tĩnh đó vũ trang khởi nghĩa, công nhân đó phối hợp với nông dân,
phản đối chính sách khủng bố của địch. Hệ thống chính quyền của đế quốc, phong
kiến ở nhiều nơi tan rã
+ Để thay thế chính quyền cũ, dưới sự lónh
đạo của các chi bộ đảng, các Ban Chấp hành nông hội xã đã đứng ra quản lý mọi
mặt đời sống chính trị-xã hội ở nông thôn. Đây là một hình thức chính quyền
nhân dân theo kiểu Xô viết.
+ Chính quyền Xô viết ở các làng, xã đó thực
hiện một số chính sách: Bãi bỏ sưu thuế, mở lớp học chữ Quốc ngữ, thành lập
Nông hội, Công hội, hội Phụ nữ giải phóng. Mỗi làng có đội tự vệ vũ trang...
+ Xô viết Nghệ - Tĩnh diễn ra được 4-5
tháng thì bị đế quốc phong kiến tay sai đàn áp. Từ giữa năm 1931 phong trào tạm
thời lắng xuống.
C ý nghĩa:
Phong trào cách mạng 1930-1931 mà đỉnh
cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh là một sự kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách
mạng Việt Nam, đã giáng một đòn quyết liệt đầu tiên vào bè lũ đế quốc và phong
kiến tay sai.
Qua thực tiển phong trào cho thấy dưới
sự lãnh đạo của Đảng thì giai cấp công nhân, nông dân đoàn kết với các tầng lớp
nhân dân khác có khả năng lật đổ nền thống trị của đế quốc và phong kiến tay
sai.
Phong trào để lại nhiều bài học kinh
nghiệm quý giá: Bài học về vai trò lãnh đạo của Đảng; Bài học về xây dựng khối
liên minh công nông; Bài học về sử dụng bạo lực cách mang; Bài học về xây dựng
chính quyền.
Chính vì những lẽ trên , phong trào
cách mạng 1930-1931 mà đỉnh cao là Xô- Viết Nghệ - Tĩnh là cuộc diễn tập đầu
tiên chuẩn bị cho cách mạng tháng tám 1945.
2. Cuộc vân
động dân chủ 1936-1939.
a. Nguyên nhân:
- Tình hình thế giới:
+ Chủ nghĩa phát xít lên nắm quyền ở một số
nước (Đức-Italia-Nhật) đe doạ nền dân chủ và hoà bình thế giới.
+ Đại hội lần thứ VII của Quốc tế Cộng sản
(tháng 7 năm 1935 ở Liên Xô) chỉ ra kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế
giới và vận động thành lập ở mỗi nước Mặt trận nhân dân, tập hợp các lực lượng
tiến bộ để chống phát-xít.
+ Năm 1936, Mặt trận Nhân dân Pháp lên nắm
chính quyền ở Pháp, ban bố những chính sách tiến bộ áp dụng cho cả thuộc địa.
- Tình hình trong nước:
+ Do có những thay đổi ở Pháp, nhất là
trong chính phủ cầm quyền, bọn cầm quyền ở Đông Dương buộc phải có những thay
đổi trong chính sách cai trị. Một só tù chính trị được thả, cách mạng có điều
kiện phục hồi và chuyển sang thời kỳ đấu tranh mới.
+ tháng 7 năm 1936, Hội nghị trung
ương lần thứ nhất của Đảng Cộng sản Đông Dương họp, đề ra chủ trương chỉ đạo
chiến lược và sách lược mới:
·
Xác định kẻ thù cụ
thể trước mắt là bọn phản động Pháp và tay sai.
·
Xác định nhiệm vụ trước mắt của nhân dân Đông Dương là
chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc, đòi tự do dân chủ, cơm áo hoà bình.
·
Thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương (sau đổi
là Mặt trận Dân chủ Đông Dương).
· Hình thức
phương pháp đấu tranh: hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai, nửa công khai.
b. Diễn biến:
- Chủ trương mới của Đảng đáp ứng yêu
cầu và nguyện vọng bức thiết của quần chúng, đó dấy lờn trong cả nước phong
trào đấu tranh sôi nổi, mạnh mẽ nhằm vào
mục tiêu trước mắt là tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình.
- Giữa 1936, Đảng chủ trương phát động
phong trào đấu tranh công khai, vận động thành lập “Ủy ban trù bị Đại hội Đông
Dương” nhằm thu thập nguyện vọng của quần chúng, tiến tới Đại hội Đông Dương
(5-1936). Hưởng ứng chủ trương trên, các “Ủy ban hành động” nối tiếp nhau ra
đời ở nhiều địa phương trong cả nước.
- Đầu 1937, nhân việc đón phái viên Chính
phủ Mặt trận nhân dân Pháp và viên toàn quyền mới xứ Đông Dương là Gô-đa, dưới
sự lãnh đạo của Đảng, quần chúng khắp nơi trong nước, đông đảo hăng hái nhất là
công nhân và nông dân, biểu dương lực lượng qua các cuộc mít tinh, biểu tỡnh ,
đưa “dân nguyện”.
- Những cuộc đấu tranh của công nhân,
nông dân, nhân dân lao động ở thành phố: tổng bãi công của công nhân Công ty
than Hòn Gai, cuộc mít tinh ngày Quốc tế lao động 1-5-1938 tại khu Đấu Xảo - Hà
Nội (với sự tham gia của 2,5 vạn người)...
- Xuất bản sách báo công khai của
Đảng, của Mặt trận Dân chủ Đông Dương và các đoàn thể (Tiền phong, Dân chủ, Lao
động, Bạn dân, Tin tức..)
- Một số cuốn sách phổ thông giới
thiệu về chủ nghĩa Mác-Lênin và chính sách của Đảng cũng được lưu hành rộng
rãi...
Tới cuối năm 1938 phong trào bị thu
hẹp, tới tháng 9 năm 1939 khi chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ thỡ chấm
dứt.
c. Ý nghĩa:
+ Cuộc vân động dân
chủ 1936-1939 là một phong trào dân tộc dân chủ rộng lớn.Qua đó Đảng ta đẩy
mạnh hoạt động tuyên truyền giáo dục râu rộng tư tưởng Mác-Lê Nin, đường lối
chính sách của Đảng, tập hợp đông đảo quần chúng trong mặt trận dân tộc thống
nhất xây dựng được đội quân chính trị đông đảo.
+ Qua phong trào uy tín và ảnh hưởng
của Đảng được mở rộng và ăn sâu trong quần chúng, trình độ chính trị và khả
năng công tác của cán bộ được nâng lên, tổ chức Đảng được củng cố và phát trển.
+ Phong trào đó để lại nhiều bài học
kinh nghiệm như bài học về sử dụng các hình thức và khẩu hiệu đấu tranh, vận
động tổ chức quần chúng đấu tranh, xây dựng Mặt trận nhân dân thống nhất.
Với những ý nghĩa đó phong trào dân
chủ 1936-1939 được xem là cuộc diễn tập lần thứ hai của nhân dân Việt Nam chuẩn
bị cho sự thắng lợi của Cách mạng tháng Tám.
3. Mặt trận Việt
Minh ra đời. (19/5/1941)
a. Hoàn cảnh ra đời:
+ Thế giới: chiến tranh thế giới thứ
hai bước sang năm thứ ba. Tháng 6-1941, phát xít Đức mở cuộc tấn công Liên Xô.
thế giới hình thành hai trận tuyến, một bên là các lực lượng dân chủ do Liên Xô
dẫn đầu, một bên là khối phát xít Đức-ý-Nhật. Cuộc đấu tranh của nhân dân ta là
một phần trong cuộc đấu tranh của lực lượng dân chủ.
+ Trong nước: Nhật vào Đông Dương,
Pháp - Nhật câu kết với nhau để gây áp bức, thống trị nhân dân Đông Dương, vận
mệnh của dân tộc nguy vong hơn bao giờ hết.
+ Ngày 28-1-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái
Quốc về nước, triệu tập Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (từ ngày 10 đến ngày
19-5-1941), Hội nghị đó chủ trương đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên trên hết
và chủ trương thành lập “Việt Nam độc lập đồng minh” gọi tắt là Việt Minh.
b. Sự phát triển lực lượng cách mạng
của Mặt trận Việt Minh.
- Xây dựng lực lượng
chính trị:
+ Mục tiêu là xây dựng khối đoàn kết
toàn dân, tập trung nhân dân vào các Hội cứu quốc trong Mặt trận Việt Minh. Cao
Bằng là nơi thí điểm chủ trương này, đến năm 1942 khắp các châu ở Cao Bằng đều
có Hội cứu quốc. Tiếp đó Uỷ ban Việt Minh tỉnh Cao Bằng và Uỷ ban Việt Minh
liên tỉnh Cao - Bắc - Lạng được thành lập. Năm 1943, Uỷ ban thành lập ra 19 ban
xung phong "Nam tiến", liên lạc với Căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai và
mở rộng lực lượng cách mạng xuống miền xuôi.
+ Ở các nơi khác: Đảng tranh thủ tập
hợp rộng rói các tầng lớp nhân dân như học sinh, sinh viên, trí thức, tư sản
dân tộc vào mặt trận cứu quốc.
+ Đảng và Mặt trận Việt Minh đó xuất
bản một số tờ báo để tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng.
- Về xây dựng lực lượng vũ trang:
+ Sau khởi nghĩa Bắc Sơn, đội du kích
Bắc Sơn được duy trì và phát triển lên thành đội Cứu quốc quân. Cứu quốc quân phát động chiến
tranh du kích, sau đó phân tán vào trong quần chúng để chấn chỉnh lực lượng và
tuyên truyền vũ trang.
+ Ở Cao Bằng, theo chỉ thị của lãnh tụ
Hồ Chí Minh, Ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được
thành lập. Ngay khi mới ra đời, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đó
đánh thắng liên tiếp hai trận ở Phay Khắt và Nà Ngần (Cao Bằng) mở đầu cho
truyền thống bách chiến, bách thắng của quân đội nhân dân Việt Nam.
+ Ở Thái Nguyên, đội cứu quốc quân phát động chiến tranh du
kích. Chính quyền nhân dân được thành lập một vùng rộng lớn xuống tận tỉnh lị
Thái Nguyên và Vĩnh Yên.
4. Cách mạng
tháng Tám năm 1945.
a. Hoàn cảnh lịch sử:
Thế giới (Khách quan): Chiến
tranh thế giới thứ hai đang tới những ngày cuối. Ở Châu Âu, tháng 5/1945 phát
xít Đức đầu hàng quân đồng minh không điều kiện. Ở Châu Á –Thái Bình Dương,
tháng 8/1945 Nhật cũng đầu hàng vô điều kiện. Khi đó, các nước đồng minh chưa
kịp vào Đông Dương để giải giáp quân đội Nhật.
Trong nước (Chủ quan): quân
Nhật và bè lũ tay sai của chúng hoang mang đến cực độ, lính Nhật mất hết tinh
thần chiến đấu. Trong khi đó, lực lượng cách mạng của ta lớn mạnh, nhân dân đó
sẵn sàng, Đảng ta có sự chuẩn bị chu đáo trong suốt 15 năm.
Như vậy, Cách mạng tháng Tám nổ ra trong
điều kiện khách quan và chủ quan hoàn toàn chín muồi. Đó là thời cơ ngàn năm có
một (vì nó rất hiếm và rất quí nếu bỏ qua thì thời cơ không bao giờ trở lại
nữa). Nhận thức rừ thời cơ có một không hai này, Hồ Chí Minh đó chỉ rõ: “Đây là thời cơ
ngàn năm có một cho dân tộc ta vùng dậy.Lần này dù có phải thiêu cháy dãy
Trường Sơn cũng quyết giành độc lập cho đất nước”.
Đứng trước hoàn cảnh thuận lợi ấy, Đảng và
Hồ Chủ Tịch kịp thời phát lệnh Tổng khởi nghĩa trong cả nước. Điều này được thể
hiện qua Hội nghị toàn quốc của Đảng, Quốc dân Đại hội Tân Trào và thư gửi đồng
bào cả nước của Hồ Chủ Tịch.
b. Những diễn biến chính: (từ 14/8 đến
28/8/1945)
+ Từ ngày 14/8/1945, tuy chưa nhận được lệnh
Tổng khởi nghĩa, nhưng khởi nghĩa đã nổ ra ở nhiều địa phương thuộc các tỉnh
đồng bằng sông Hồng và miền Trung.
+ Chiều ngày 16/8/1945, theo lệnh của Uỷ ban
khởi nghĩa, một đơn vị giải phóng do Vỗ Nguyên Giáp chỉ huy, xuất phát từ Tân
Trào tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên, mở đường về Hà Nội.
+ Từ
14 đến 18/8/1945 có 4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất là Bắc Giang, Hải Dương,
Hà Tĩnh và Quảng Nam.
+ Tại Hà Nội: từ ngày 15 đến 18/8 phong trào
chuẩn bị khởi nghĩa của quần chúng ngày càng sôi sục. Ngày 19/8/1945 Hà Nội
giành được chính quyền.
+ Ngày 23/8 ta giành chính quyền ở Huế.
+ Ngày 25/8 ta giành chính quyền ở Sài Gòn.
+ Ngày 28/8 hầu hết các địa phương trong cả
nước giành được chính quyền.
+ Ngày 30/8 vua Bảo Đại thoái vị.
Như vậy chỉ trong vũng 15 ngày (từ 14/8 đén
28/8/1945) tổng khởi nghĩa tháng Tám đó thành công trong cả nước. Lần đầu tiên
trong cả nước chính quyền về tay nhân dân.
Ngày
2/9/1945 tại quảng trường Ba Đình chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm
thời đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa.
c. ý nghĩa lịch sử, Nguyên nhân thành công
của Cách mạng tháng Tám.
* ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Tám.
Đối với dân tộc:
+ Cách mạng tháng Tám thành công là .một
biến cố lịch sử vĩ đại mở ra một bước ngoặc lớn trong lịch sử dân tộc, phá tan
hai xiềng xích nô lệ của Pháp- Nhật, lật nhào chế độ quân chủ khai sinh nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa, đưa nước ta từ một nước thuộc địa trở thành một nước
độc lập, nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ nước nhà.
Mở ra
một kỹ nguyên mới trong lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên độc lập tự do gắn liền với
chủ nghĩa xã hội.
Đối với thế giới: Lần đầu tiên trong
lịch sử, một dân tộc thuộc địa nhỏ bé đó tự giải phúng khỏi ách đế quốc thực
dân, thắng lợi này góp phần đánh bại chủ nghĩa phát xít, cổ vũ mạnh mẽ tinh
thần đấu tranh của nhân dân các nước thuộc địa và nửa thuộc địa trên thế giới
nhất là Châu Á và châu Phi.
* Nguyên nhân thành công của Cách mạng tháng
Tám:
Nguyên nhân chủ quan:
+ Dân tộc ta giàu truyền thống yêu nước và
đấu tranh chống giặc ngoại xâm.
+ Sự lãnh đạo sáng suốt tài tình của Đảng
đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh với đường lối đúng đắn sáng tạo, xây dựng được
khối liên minh công nông vững chắc, tập hợp được các lực lượng yêu nước trong
mặt trận thống nhất. Đảng ta đã có quá trình chuẩn bị chu đáo cho thắng lợi của
cách mạng tháng tám trong suốt 15 năm với ba cuộc diễn tập 1930-1931;
1936-1939; 1939-1945.
Nguyên nhân khách quan: Lực
lượng đồng minh và quân đội Xô viết đánh bại phát xit Nhật, tạo thời cơ thuận
lợi cho cách mạng giành thắng lợi.
Trong các nguyên nhân trên, nguyên
nhân quan trọng và mang tính quyết định nhất là nguyên nhân chủ quan bởi vì:
Nếu quần chúng nhân dân không sẵn sàng đứng lên, nếu Đảng không sáng suốt tài
tình nhận định đúng thời cơ thì thời cơ sẽ qua đi.
Vì thế nguyên nhân chủ quan mang tính
chất quyết định còn nguyên nhân khách quan chỉ là sự hổ trợ là thời cơ để Đảng
sáng suốt phát động quần chúng nhân dân đứng lên giành chính quyền trong thời
gian ngắn.
So sánh phong trào cách mạng 193 -1931 với
phong trào 1936-1939 ở các mặt sau:
Nội dung so sánh
|
1930 - 1931
|
1936 - 1939
|
Kẻ thù
|
- Đế quốc, phong kiến
|
- Phản động Pháp và tay sai
|
Nhiệm vụ
|
- Chống đế quốc, giành độc lập dân
tộc
- chống phong kiến, giành ruộng đất
cho dân cày.
|
- Chống phát xít, chống chiến tranh
đế quốc, phản động tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo hòa bình.
|
Mặt trận
|
|
- Mặt trận nhân dân phản đế Đông
Dương, sau đổi thành mặt trận dân chủ Đông Dương.
|
Hình thức và phương pháp đấu tranh
|
- Bí mật, bất hợp pháp.
- Bạo động vũ trang.
|
- Hợp pháp, công khai, bán công khai.
|
Liên quan
(Kiến thức Lịch sử lớp 9 - Dành cho ôn thi HSG Lịch sử lớp 9 và ôn thi vào lớp 10 môn lịch sử, Trắc nghiệm lịch sử 9 dành cho ôn thi vào lớp 10)
#BNB #BSC #claim #airdrop #bnb #cake #smartchain #airdropclaim #airdropclaimtoken #airdropclaimtamil #airdropclaimsinhala #airdropclaimcheck #airdropclaimfree #booyahappairdropclaim #1inchairdropclaim #coinmarketcapairdropclaim #freefireairdrop #claimairdroptokens #claimairdropfree #claimairdrops #claimairdroptrustwallet #claimairdropspa #claimairdropmetamask #claimairdropbsc#claimairdropbinance; #chung khoan; # mo tai khoan chung khoan; # mo tai khoan chung khoan online; # giao dich chung khoan; # chung khoan MBS; #MBS; #Đào coin; #đào coin bằng điện thoại;#BTC;#Bitcoin;#Tiền điện tử; # Tiền ảo
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment