Câu 1:
(0,5điểm)
|
* Cuộc
đời:
+ Tác
giả Bằng Việt: tên khai sinh Nguyễn
Việt Bằng, sinh năm 1941.
+
Quê: Thạch Thất, Hà Tây ( Hà Nội)
*
Sự nghiệp sáng tác: (đề tài, phong cách sáng tác, những tác phẩm chính…)
+
Làm thơ từ đầu những năm 60 của TK XX và thuộc lớp nhà thơ trẻ trưởng thành
trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
+
Thơ Bằng Việt trong trẻo, mượt mà, tràn đầy cảm xúc, đề tài thơ thường đi vào
khai thác những kỉ niệm, những kí ức thời thơ ấu và gợi những ước mơ tuổi
trẻ.
+
Tác phẩm tiêu biểu: Hương cây bếp lửa (thơ in chung với Lưu Quang Vũ),
Những gương mặt, những khoảng trời (1973),Cát sáng (1983)…
|
0,25
0.25
|
Câu 2
(1.5điểm)
|
* Cái hay của dòng thơ ở các từ
ngữ:
+ «
bà bảo »
+ « bà
dạy »
+ « bà
chăm »
à Diễn
tả một cách sâu sắc tình thương bao la, sự chăm chút hết mình của người bà
dành cho cháu.
à Đồng thời
cũng thể hiện lòng biết ơn, tình yêu và lòng kính trọng của cháu đối với bà
được thể hiện một cách chân thành sâu sắc nhất.
- « Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó
nhọc », từ « thương » chất chứa bao cảm xúc, tình cảm của
người cháu khi đã trưởng thành nhớ về bà, về những kí ức tuổi thơ.
|
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
|
Câu 3
(4 điểm)
|
Viết bài văn ngắn (khoảng 300
từ) trình bày cảm nhận của em về tình bà cháu được thể hiện qua đoạn thơ
trên.
“Tám năm ròng cháu
cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những
cánh đồng xa
Tu hú kêu bà con nhớ
không bà
Bà hay kể chuyện những
ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha
thiết thế!
Mẹ cùng cha công tác
bận không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo
cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà
chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà
khó nhọc,
Tu hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên
những cánh đồng xa?”
( Trích Ngữ văn 9, tập I, NXB Giáo dục Việt Nam, 2014)
|
|
2. Thân bài:
1. Khái quát: -
Bếp lửa được sáng tác năm 1963, khi tác giả đang học tập ở nước ngoài. Bài
thơ được đưa vào tập Hương cây - Bếp
lửa (1968) - tập thơ đầu tay của Bằng Việt - Lưu Quang Vũ.
+ Qua hồi
tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, hình ảnh bà hiện lên qua
dòng hồi tưởng của người cháu về những năm tháng tuổi thơ với biết bao nhiêu
kỉ niệm, lại được đặt trong những mốc thời gian và những sự kiện cụ thể: Đó là những kỉ niệm bên bếp lửa và
bên người bà kính yêu. Đoạn thơ thấm thía bởi sự kết hợp hài hòa giữa biểu
cảm với miêu tả, tự sự với trữ tình.
* Nhớ về bà cháu nhớ về những kỉ
niệm tuổi thơ, nhớ về bếp lửa, nhớ về tình bà trong suốt tám năm:
-
“Tám năm ròng” cháu sống cùng bà – tám năm cháu nhận được sự yêu thương, che
chở, dưỡng nuôi tâm hồn từ tấm lòng của bà. Tám năm ấy, cháu sống cùng bà vất
vả, khó khăn nhưng đầy tình yêu thương.
-
Kháng chiến bùng nổ, “Mẹ cùng cha công tác bận không về”, bà vừa là cha, lại
vừa là mẹ: “bà bảo cháu nghe - Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học”. Chính bà
là người đã nuôi dưỡng, dạy dỗ cháu nên người. Bà hay kể chuyện những ngày ở
Huế để nhắc nhở cháu về truyền thống gia đình, về những đau thương mất mát và
cả những chiến công của dân tộc. Bà luôn bên cháu, dạy dỗ, chăm sóc cho cháu
lớn lên.
->
Một loạt các từ ngữ “bà bảo”, “bà dạy”, “bà chăm” vừa diễn tả một cách sâu
sắc tình thương bao la, sự chăm chút hết mình của người bà dành cho cháu, vừa
thể hiện được lòng biết ơn của cháu đối với bà. Tình yêu và kính trọng bà của
tác giả được thể hiện thật chân thành, sâu sắc: “Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà
khó nhọc”.
- Bà và bếp
lửa là chỗ dựa tinh thần, là sự chăm chút, đùm bọc dành cho cháu. Bếp lửa của
quê hương, bếp lửa của tình bà lại gợi thêm một kỉ niệm tuổi thơ – kỉ niệm
gắn với tiếng chim tu hú trên đồng quê mỗi độ hè về:
“Tiếng
tu hú sao mà tha thiết thế!
Tu
hú ơi! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu
chi hoài trên những cánh đồng xa?”
- Đoạn
thơ khiến ta chạnh nhớ về “tiếng chim tu hú” của nữ sĩ Anh Thơ: tiếng chim tu
hú gắn liền với hình ảnh cha già với những kỉ niệm về một thời thiếu nữ hoa
niên, tiếng chim tu hú len lỏi khắp bài thơ như một âm thanh u ẩn, không buồn
mà tiếc. Còn ở đây, tiếng chim tu hú bước vào thơ Bằng Việt như một chi tiết
để gợi nhắc nhà thơ về những kỉ niệm ấu thơ được sống bên bà. Tiếng chim tu
hú – âm thanh quen thuộc của làng quê Việt Nam mỗi độ hè về, báo hiệu mùa lúa
chín vàng đồng, vải chín đỏ cây.
- Tiếng
chim như giục giã, như khắc khoải một điều gì da diết khiến lòng người trỗi
dậy những hòa niệm, nhớ mong. Phải chăng đó chính là tiếng đồng vọng của đất
trời để an ủi, sẻ chia với cuộc đời lam lũ của bà? Câu hỏi tu từ “Tu hú ơi
chẳng đến ở cùng bà – Kêu chi hòa trên những cánh đồng xa” mới thấm thía làm
sao, xót xa làm sao! Nó diễn tả nỗi lòng da diết của tác giả khi nhớ về tuổi
thơ, nhớ về bà.
=>
Những câu thơ như lời đối thoại tâm tình, cháu trò chuyện với bà trong tâm
tưởng, cháu trò chuyện với chim tu hú trong tình yêu thương. Và tất cả đều là
sự bộc bạch của cháu dành cho người bà kính yêu. Hình ảnh của bà, hình ảnh
của bếp lửa và âm thanh của chim tu hú vang vọng trong một không gian mênh
mông khiến cả bài thơ nhuốm phủ sắc bàng bạc của không gian hoài niệm, của
tình bà cháu đẹp như trong chuyện cổ tích.
* Đánh giá nghệ thuật:
- Sự
kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm và miêu tả, tự sự và bình luận.
-Thể
thơ tám chữ kết hợp với 7 chữ, 9 chữ phù hợp với việc diễn tả dòng cảm xúc và
suy ngẫm về bà, diễn tả nỗi lòng da diết của tác giả khi nhớ về tuổi thơ, nhớ
về bà. Đồng thời bày tỏ tình yêu lòng kính trọng bà tha thiết của cháu đối
với bà……
|
2,5 điểm
0,25
điểm
0,25 điểm
0.25 điểm
0.25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
0,25 điểm
|
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment