|
* Kiến thức:
I. Mở bài
* Có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt được một số nội dung
sau:
- Giới thiệu ngắn gọn
một vài nét về tác giả Thanh Hải và bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ".
- Cảm nhận chung về đoạn thơ: Hai khổ thơ thể hiện nguyện ước hóa thân,
cống hiến chân thành của nhà thơ.
II/Thân bài:
1/ Khái quát:
-
Vị trí của khổ thơ trong bài thơ: Khổ
4 và 5.
-
Mạch cảm xúc của khổ thơ: Sau những câu thơ
thật hay, thật gợi cảm về mùa xuân thiên nhiên xứ Huế, mùa xuân của đất
nước, nhà thơ đi đến mùa xuân của lòng người với ước nguyện hóa thân, cống hiến
chân thành, giản dị mà cao quý.
2/ Cảm nhận:
* Ước nguyện hóa thân nhỏ bé, khiêm nhường:
- Để bày tỏ ước nguyện của mình, ngay từ những câu thơ mở đầu của đoạn,
Thanh hải đã đem đến cho người đọc giai điệu ngọt ngào, êm ái của những thanh bằng liên tiếp “ta”-“hoa”-“ca”. Điệp từ “ta” được lặp đi
lặp lại thể hiện một ước nguyệnchân thành, thiết tha:
“
Ta làm con chim hót
Ta
làm một cànhhoa
Ta
nhập vào hoà ca
Một
nốt trầm xao xuyến”.
- Động từ “làm”-“nhập” ở vai trò vị
ngữ biểu lộ sự hoá thân đến diệu kỳ - hoá thân để
sống đẹp, sống có ích. Nhà thơ đã lựa chọn những hình ảnh đẹp của thiên
nhiên,của cuộc sống để bày tỏ ước nguyện: conchim,
một cành hoa, một nốt trầm. Còn gì đẹp hơn khi làm một cành hoa đem sắc
hương tô điểm cho mùa xuân đất mẹ! Còn gì vui
hơn khi được làm con chim nhỏ cất tiếng hót rộn rã làm vui
cho đời!
- Các hình ảnh bông hoa, tiếng chim
đã xuất hiện trong cảm xúc của thi nhân về mùa xuân
thiên nhiên tươi đẹp, giờ lại được sử dụng để thể hiện lẽ sống của mình. Một ý nghĩa mới đã mở ra, đó là mong
muốn được sống có ích, sống làm đẹp cho đời là lẽ thường tình. Cái “tôi”của
thi nhân trong phần đầu bài thơ giờ chuyển hoá thành
cái “ta”. Có cả cái riêng và chung trong cái “ta” ấy. Với cách sử dụng đại từ này, nhà thơ đã khẳng định giữa cá nhân và cộng
đồng, giữa cái riêng và cái chung.
- Hình ảnh “nốt trầm”và lặp lại số từ
“một” tác giả cho thấy ước muốn tha thiết, chân
thành của mình. Không ồn ào, cao giọng, nhà thơ chỉ muốn làm “một nốt trầm” nhưng phải là“một nốt trầm xao xuyến”
để góp vào bản hoà ca chung. Nghĩa là nhà thơ muốn
đem phần nhỏ bé của riêng mình để góp vào công cuộc
đổi mới và đi lên của đất nước. Đọc đoạn thơ, ta xúc động trước ước nguyện của nhà thơ xứ Huế và cũng là ước nguyện
của nhiều người.
* Lẽ
sống của Thanh Hải còn được thể hiện trong những vần thơ sâu lắng:
“Một mùa
xuân nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.”
- Cách sử dụng ngôn từ của nhà thơ
Thanh Hải rất chính xác, tinh tế và gợi cảm. Làm cành
hoa, làm con chim, làm nốt trầm và làm một
mùaxuân nho nhỏ để lặng lẽ dâng hiến cho cuộc đời.
- “Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy
sáng tạo, biểu lộ một cuộc đời đáng yêu, một khát
vọng sống cao đẹp. Mỗi người hãy làm một mùa
xuân, hãy đem tất cả những gì tốt đẹp,
tinh tuý của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho
mùa xuân đất nước.
+
Cặp từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ” cho thấy một thái độ chân thành, khiêm nhường, lấy tình thương làm chuẩn mực cho lẽ sống
đẹp, sống để cống hiến đem tài năng phục vụ đất nước, phục vụ nhân dân. Không khoe khoang, cao
điệu mà chỉ lặng lẽ âm thầm dâng hiến. Ý thơ thể hiện một ước nguyện, một khát vọng, một mục đích
sống.
- Biết lặng lẽ dâng
đời, biết sống vì mọi người cũng là cách
sống mà nhà thơ Tố Hữu đã viết:
“Nếu là con chim chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc là phải xanh,
Lẽ nào vay màkhông trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng
mình”.
- Nhà thơ ước
nguyện: “Lặng lẽ dâng cho đời/Dù là tuổi hai mươi/Dù là khi tóc bạc”. Hình ảnh hoán
dụ tuổi hai mươi- chỉ tuổi trẻ mãnh liệt sức xuân và khi tóc bạc – chỉ tuổi
già, đã thể hiện quan niệm cống hiến đến
trọn vẹn hết mình cho quê hương, đất
nước bất chấp thời gian và không phân
biệt tuổi tác.
+
Lời ước nguyện thật thuỷ chung, son sắt. Sử dụng điệp ngữ “dù là” nhắc lại
hai lần như tiếng lòng tự dặn mình đinh ninh: dẫu có ở giai đoạn nào của cuộc
đời, tuổi hai mươi tràn đầy sức trẻ, hay khi đã già, bệnh tật thì vẫn phải
sống có ích cho đời, sống làm đẹp cho đất
nước. Đây là một vấn đề nhân
sinh quan nhưng đã được chuyển tải bằng những hình ảnh thơ sáng đẹp, bằng
giọng thơ nhẹ nhàng, thủ thỉ, thiết tha. Vì vậy, mà sức lan tỏa của nó thật
lớn.
+ Giọng thơ tha thiết, từ láy gợi cảm "lặng lẽ" cùng phép điệp
ngữ "Dù là" đã khẳng định sự dâng hiến cho nhân dân, đất nước trọn
đời của nhà thơ khi phơi phới sức xuân hay khi đã về già, tóc bạc da mồi. Nhà
thơ cống hiến một cách tự nguyện, âm thầm, không ồn ào, phô trương.
=> Quan điểm sống tốt đẹp, giàu triết lí nhân sinh rất đáng khâm phục,
trân trọng.
3/Đánh giá chung:
- Thể thơ 5 chữ, hình ảnh thơ gần
gũi, giản dị không chau chuốt mà giàu sức gợi cảm, phép tu từ đặc sắc, giọng
điệu nhẹ nhàng, thiết tha mang âm hưởng dân ca xứ Huế.
- Khẳng định nguyện ước hóa thân, dâng hiến chân thành, sâu sắc, cao đẹp
của nhà thơ.
4/ Nêu suy nghĩ của bản thân về trách nhiệm của mỗi công dân đối với đất nước
trong thời kỳ đổi mới.…
III/Kết bài.
- Khái quát vai trò, ý nghĩa của đoạn thơ: Đoạn thơ góp phần quan trọng
thể hiện chủ đề, tư tưởng và thành công của cả bài thơ. Đoạn thơ nói riêng và
bài thơ nói chung đã gieo vào lòng người đọc những dư vị ngọt ngào, lắng sâu;
khơi gợi tình yêu cuộc sống, sự gắn bó hòa hợp với thiên nhiên, đất nước và lẽ
sống cao đẹp.
- Với "Mùa xuân nho nhỏ", Thanh Hải đã góp một tiếng thơ rất
riêng viết về mùa xuân, neo đậu mãi với thời gian, trong lòng người.
|
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,25
|
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment