+ Yêu cầu
về hình thức:
-
Đúng kiểu bài
văn nghị luận về đoạn trích thơ; bài viết có bố cục ba phần rõ ràng mạch lac,
hệ thống luận điểm chặt chẽ.
-
Diễn đạt rõ
ràng, câu chữ đúng văn phạm.
+ Nội
dung: Học sinh có thể trình bày
theo nhiều cách, nhưng cần đạt được những kiến thức cơ bản sau:
A.
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Nêu nhận
xét, đánh giá khái quát về nội dung khổ
thơ
và trích dẫn.
B.
Thân bài:
1. Khái quát:
- Hoàn cảnh ra đời của bài thơ Viếng lăng Bác.
- Cảm hứng
bao trùm bài thơ, mạch vận động của cảm xúc thơ.
- Vị trí của khổ thơ
trong mạch
cảm xúc.
2. Cảm nhận:
* Cảm xúc
thành kính tự hào qua 2 câu thơ đầu:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
-Hai câu thơ sinh động với nhiều hình ảnh gợi cảm được
tạo nên từ những hình ảnh thực và hình ảnh ẩn dụ sóng đôi với nhau. Một mặt
trời thực đi qua trên lăng, là mặt trời của tự nhiên, của muôn loài, soi sáng
cho muôn loài, đem lại sức sống cho thế giới.
-Từ mặt trời thật ấy, một mặt trời ẩn dụ khác hiện
ra trong lăng, rất đỏ. Bác nằm trong lăng với ánh sáng đỏ xung quanh như một
mặt trời. Bác tồn tại vĩnh cửu trong lòng mỗi người dân Việt Nam như sự tồn tại
của một mặt trời thật. Bác soi sáng đường cho dân tộc ta đi, cống hiến cả cuộc
đời cho sự nghiệp giành độc lập của Tổ quốc. Bác giúp nhân dân ta thoát khỏi
kiếp sống nô lệ, trở thành một con người tự do để bây giờ được hạnh phúc.
Công lao của Bác đối với dân tộc ta cũng như mặt trời, to lớn không kể xiết.
Bác là một mặt trời. Cái ẩn dụ mặt trời ở đây không biết đã đủ nói về Bác
chưa ?. Không, nếu nói Bác là mặt trời thì phải nhấn mạnh thêm cho rõ cái đặc
tính của vầng mặt trời ấy: rất đỏ.
-Mặt trời đang tỏa sáng trên cao kia, mặt trời của thiên nhiên, tượng trưng của
nguồn nóng, nguồn sáng, nguồn sự sống ấy, không phải bao giờ cũng nguyên vẹn
thế đâu, không phải lúc nào cũng ấm nóng thế đâu! Vầng mặt trời ấy có thể bị
bóng đêm lấn át. Nhưng vầng mặt trời Bác Hồ của ta thì mãi mãi đỏ thắm, mãi
mãi là nguồn sưởi ấm, nguồn sáng soi đường cho con người Việt Nam. Hôm nay có
hai mặt trời chiếu rọi trên đường đời: một mặt trời tỏa sáng trước mặt, một mặt
trời tỏa sáng tâm hồn…Như mặt trời kia, Bác thuộc về vĩnh cửu. Bác sẽ sống
mãi trong lòng mỗi con người Việt Nam.
* Tình cảm thương nhớ và biết ơn Bác qua 2 câu thơ
cuối:
2
câu thơ sau:
“Ngày ngày dòng người đi trong thương
nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa
xuân…”
- Cùng với mặt trời
đi qua trên lăng, ngày ngày dòng người vẫn đi qua lăng trong thương nhớ. Điệp
ngữ “ngày ngày” ý nói rằng nhân dân
ta mãi luôn ghi nhớ công lao to lớn của Bác, mãi mãi là như vậy.
- Nhịp thơ của đoạn
chậm, diễn tả đúng tâm trạng khi đứng xếp hàng trước lăng chờ đến lượt vào,
ngậm ngùi tưởng nhớ đến Bác đã khuất. Tuy vậy, nhịp thơ chầm chậm như bước
chân người đi trong cuộc tưởng niệm mà sao câu thơ vẫn không buồn ? Phải rồi.
Chúng ta không làm cái việc tưởng niệm bình thường với Bác như một người đã
khuất. Dòng người đang đi đây là đang đi trong cuộc hành trình ngợi ca vinh
quang của Bác. Và tràng hoa vinh quang này không phải được kết bằng những
bông hoa bình thường như mọi tràng hoa vinh hiển khác trên đời đâu. Tràng hoa
đây là một hình ảnh ẩn dụ của tác giả, đó chính là những đoá hoa thật sự của
đời, là đàn con mà Bác đã cố công tạo nên suốt bảy mươi chín mùa xuân Bác sống
trên đời. Những bông hoa trong vườn Bác nay đã lớn lên, nở rộ ngát hương kính
dâng lên Bác.
*
Đánh giá chung:
+ Khái quát về giá trị nghệ thuật (giọng điệu, hình ảnh,
thể thơ và nhịp điệu...)
+ Qua khổ thơ, tác giả đã thể hiện được niềm xúc
động lớn lao khi viếng lăng Bác, những tình cảm thành kính, sâu sắc với lãnh
tụ muôn vàn kính yêu...
+ Có thể liên hệ với một số bài thơ khác có cùng đề tài
viết về Bác Hồ.
C.Kết
bài:
- Khẳng định lại vấn
đề nghị luận :
- Liên hệ bản thân
+ Liên hệ bản thân trong việc học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh.
|
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment