·
Yêu cầu về
hình thức:
-
Đúng kiểu bài văn nghị luận về đoạn trích thơ; bài
viết có bố cục ba phần rõ ràng mạch lạc, hệ thống luận
điểm chặt chẽ.
-
Diễn đạt rõ ràng, câu chữ đúng văn phạm.
·
Nội dung: Học sinh có
thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đạt được những kiến thức cơ bản sau:
I. Mở bài:
- Giới thiệu vài
nét về nhà thơ Huy Cận: Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng trong phong trào Thơ Mới đồng thời là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ
ca hiện đại Việt Nam. Trước Cách mạng
tháng tám, ông là nhà thơ nổi tiếng trong phong tràoThơ mới, trong thơ ngập tràn nỗi sầu nhân thế, thì sau cách mạng, thơ ông
là bài ca vui về cuộc đời, là bài thơ yêu mến thiên nhiên, con người và cuộc
sống.
- Hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá:
Bài thơ Đoàn thuyền đánh
cá được sáng tác năm 1958 là thành quả của chuyến đi thực tế của nhà thơ ra vùng biển Quảng Ninh.
Bài thơ là khúc tráng ca ngợi ca cuộc sống mới, con người mới trên miền Bắc
trong những năm tháng hòa bình đi lên xây dựng Chủ nghĩa xã hội.
-Nội dung khổ đầu bài thơ: Cảnh đoàn thuyền ra khơi tràn đầy niềm vui trong khung
cảnh biển chiều hoàng hôn rực rỡ.
-Trích khổ thơ.
II. Thân bài.
- Khái quát về bài thơ mạch cảm xúc của bài thơ và vị
trí của đoạn thơ trong mạch cảm xúc của đoạn thơ.
- Cảm nhận vẻ đẹp
của đoạn thơ:
+ Hai câu thơ đầu là bức tranh hoàng hôn trên biển thật
là đẹp, tráng lệ:
Mặt
trời xuống biển như hòng lửa
Sóng đã cài
then, đêm sập cửa
Hai dòng thơ đầu
khái quát không gian thời gian xuất phát của đoàn thuyền đánh cá bằng bức
tranh tráng lệ của vũ trụ và biển khơi, của mặt trời, màn đêm và những con
sóng được nhìn qua tâm hồn đầy lãng mạn bay bổng.
Hình
ảnh “Mặt trời xuống biển" (thay vì xuống núi như cách nói thông thưởng)
được so sánh với “hòn lửa” vừa gợi hình vừa gợi cảm. Mặt trời như một hòn
than đang cháy đỏ, đang từ từ chìm xuống
lòng biển mênh mông. Phép so sánh làm cho người đọc cảm tưởng như cả một vùng
biển dát hồng , lẫn màu trời chạng vạng, toát lên vẻ đẹp hoàng hôn hùng vĩ, tráng lệ của cảnh trời nước lúc hoàng hôn
trên biển.
Hơn nữa biện pháp tu từ còn gợi ra cảnh
cảnh chiều tà xế bóng không đượm buồn như thơ xưa đã miêu tả mà nó rực rỡ ấm
áp lạ thường, khiến con người không sợ hãi trước vũ trụ bao la. Đây là điểm
mới khác hẳn thơ Huy cận thời kì trước Cách mạng tháng tám năm 1945.
Những tia sáng cuối cùng của mặt trời đã
hoàn toàn biến mất dưới lớp con sóng trên mặt biển, màn đêm buông nhanh “Sóng
đã cài then đêm sập cửa” Câu thơ sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa gợi liên tưởng
về vũ trụ như một ngôi nhà lớn trong đó màn đêm là cánh cửa khổng lồ, những
lượn sóng đang chạy đi chạy lại như những then cài. Huy Cận đã diễn tả thật
tài hoa sự biến đổi mau lẹ của thiên nhiên. Con thuyền đi trong bóng tối mà
như đi trong ngôi nhà thân thuộc của mình. Giữa thiên nhiên và con người gần
gũi, gắn bó biết bao.
+ Vũ trụ đi
vào trạng thái nghỉ ngơi thì con người mới bắt đầu một ngày lao động mới - ra
khơi đánh cá trong niềm vui náo nức, mê say:
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Ra khơi không phải là một con thuyền lẻ
loi mà là cả một đoàn thuyền khiến ta liên tưởng đến một không khí rộn rã, đông vui tấp nập. Có biết bao
những con thuyền đang nối đuôi nhau ra nơi nước xanh sóng trắng để chinh phục thiên
nhiên. Đây là cách làm ăn kiểu mới của nhà nước xã hội chủ nhĩa: làm ăn tập
thể. Cách làm ăn này khác hẳn với cách làm ăn trước đó của họ.
Từ lại cho ta
hiểu hoạt động ra khơi đánh cá vào lúc màn đêm cài cửa là hoạt động thường nhật,
lặp lại hàng ngày của người dân đi biển Quảng Ninh chứ không phải là đột xuất,
cá biệt. Đây chỉ là một trong trăm nghìn chuyến ra khơi đánh cá đêm trên biển
xa nhưng mỗi chuyến đi là chứa chan nhiều niềm vui và hi vọng dạt dào niền
vui lao động
Từ lại
còn nói lên sự đối lập: Thiên nhiên đi vào trạng thái nghỉ ngơi, còn con người
đi vào hoạt động, bắt đầu một đêm làm việc vất vả nhưng hăng say và lấp lánh
niềm vui. Chính biện pháp đối lập này đã ngợi ca tinh thần lao động khẩn
trương tích cưc chủ động của con người khi làm chủ cuộc sống mới.
Ra khơi sẽ có biết bao nhiêu nguy hiểm
bất trắc, hiểm nguy đối diện với sự khắc nghiệt của thời tiết, của kẻ thù
đang ngày đêm rình rập. Hiểm nguy có thể xảy ra bất kì lúc nào nhưng những
người dân chài họ vẫn cất cao tiếng hát: Câu
hát căng buồm cùng gió khơi
Lời thơ được khơi nguồn cảm xúc từ hình ảnh
con thuyền căng buồm ra khơi trên vùng biển Hạ Long với người dân chài cất
cao tiếng hát, bằng sức liên tưởng, tưởng tượng kì diệu, tâm hồn lãng mạn,
bút pháp khoa trương đã rung lên cảm xúc,bật lên thành thơ với hình ảnh ẩn dụ đẹp, khỏe khoắn và vô cùng lãng mạn,
lạ, thực mà bay bổng. Đó là tiếng hát chan chứa niềm vui của những người lao
động được làm chủ thiên nhiên đất nước mình. Nhưng vui hơn vì được góp công sức
của mình vào công cuộc xây dựng đất nước giàu đẹp và góp phần bảo vệ vùng trời
vùng biển quê hương. Như vậy bức tranh thiên nhiên và bức tranh lao động hòa
quyện trong chất họa, chất nhạc và chất thơ bay bổng.
3. Đánh giá nghệ thuật
nội dung của đoạn thơ, liên hệ, so sánh và trách của bản thân với
việc giữ gìn và bảo vệ vùng biển của quê hương.
III. Kết bài
Bằng bút pháp lãng mạn và trí tưởng
tượng phong phú, độc đáo, Cảm hứng lao động và cảm hứng vũ trụ quyện vào nhau
nhà thơ Huy Cận đã sáng tạo ra nhiều
hình ảnh đẹp, dạt dào chất thơ. Khổ thơ là một trong những khổ thơ tiêu biểu
của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá thể
hiện sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người, cuộc sống giản dị mà hạnh
phúc. Qua khổ thơ, ta thấy được tác giả bộc lộ niềm vui, niềm tự hào trước
đất nước và cuộc sống. Bài thơ bồi đắp cho em cũng như thế hệ bạn đọc một
tình yêu thiên nhiên, yêu biển cả quê hương và bản thân em nhận thấy cần có
trách nhiệm bảo vệ biển đảo quê hương.
|
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment