Theo kết quả nghiên cứu của nhóm PGS.TS Hồ Quốc Bằng, tại TP HCM, hoạt động giao thông đóng góp 50% lượng bụi, hoạt động gia dụng chiếm 30% và công nghiệp chiếm 20% lượng bụi. Riêng xe máy chiếm 37,7% lượng bụi. Theo ông Tùng, đây cũng là một vài nguyên nhân khiến Thủ đô Hà Nội rơi vào cảnh ô nhiễm không khí ở mức báo động.
Trong khi người dân tự mình cứu mình, theo dõi sát sao các chỉ số trên ứng dụng để lựa chọn hành trình di chuyển, lựa chọn giờ làm việc ít bị ô nhiễm nhất thì các cơ quan chức năng vẫn lúng túng trong công tác thu thập dữ liệu, đọc các chỉ số ô nhiễm, đánh giá nguy cơ ô nhiễm, thông báo cho người dân kịp thời...
“Không thể nói không ô nhiễm nữa rồi, không thể né tránh được, các cơ quan chức năng phải có những biện pháp lấy lại môi trường trong lành cho người dân. Nếu trước đây báo chí ít đưa tin, ứng dụng về chỉ số chất lượng không khí cũng hạn chế thì nay, thông tin đã bùng nổ, người dân có quyền được biết, được cập nhật thông tin để có chủ động đối diện với các nguy cơ sức khỏe” – TS Hoàng Dương Tùng khẳng định.
Theo ông Tùng, bấy lâu nay, chúng ta chỉ chăm chăm đề ra những mục tiêu kiểm soát rác thải, kiểm soát ô nhiễm nhưng không dám đặt ra mục tiêu giảm lượng bụi PM2,5 xuống mức bao nhiêu… “Vì sao? Vì chúng ta không kiểm kê được nguồn thải, không có các số liệu chính xác để quản lý. Công cụ quản lý có nhưng chúng ta bị thiếu số liệu, điều này cản trở công tác nghiên cứu, đánh giá, đưa ra mục tiêu chính xác”.
Hiện số lượng trạm quan trắc đo chất lượng không khí nằm rải rác ở các tỉnh thành, Hà Nội có 2 trạm, Phú Thọ 1 trạm, Quảng Ninh 1 trạm, Vĩnh Phúc 1 trạm, Huế 1 trạm, Đà Nẵng 1 trạm… “Nhưng đó là số lượng, còn chất lượng thì không tốt. Lâu nay chính quyền không quan tâm bảo trì bảo dưỡng máy móc. Chỉ sau khoảng 2 năm hoạt động, thiếu tiền là lụi dần, môđun hỏng… Đơn cử TP HCM từng có 9 trạm đo hoạt động rất hiệu quả, nhưng sau khi hết tiền dự án là tàn dần, cách đây 6-7 năm tất cả trạm đóng cửa, nay chưa có thêm trạm nào đo tự động” – ông Tùng dẫn chứng.
Chưa kể, số liệu về chỉ số chất lượng môi trường đang ở tình trạng phân tán, không dễ dàng thu thập, mỗi cơ quan một số liệu, “của anh nào anh ấy giữ”. “Ngày trước khi còn làm ở Tổng cục Môi trường, chúng tôi muốn lấy số liệu từ nguồn Tổng cục Khí tượng thủy văn nhưng họ không công khai. Tổng cục Môi trường muốn có số liệu cũng phải mua của Tổng cục Khí tượng thủy văn với lý do Tổng cục Môi trường không nằm trong danh sách được cung cấp số liệu miễn phí…” – TS Hoàng Dương Tùng kể lại. Việc thống kê số liệu bị hạn chế, trong khi chất lượng số liệu thu được cũng chưa thật sự tốt vì phải kết hợp số liệu từ rất nhiều bên, từ khí tượng, viễn thám đến quan trắc… “Mấy năm trước chúng tôi thống kê các văn bản pháp quy, nhưng đáng tiếc văn bản đề cập đến ô nhiễm không khí rất ít, chủ yếu là vấn đề ô nhiễm nước, rác thải. Đó là những thứ nhìn thấy được, còn không khí thì không. Chúng tôi từng đến những cơ sở sản xuất mà bước vào 2 phút phải phải ngay, nhưng công nhân vẫn miệt mài làm, vẫn tăng gia sản xuất, vì họ không quan tâm đến chất lượng không khí”.
Theo ông Tùng, sắp tới người dân phải nâng cao ý thức, tự thay đổi hành động của mình để bảo vệ môi trường như hạn chế đốt rơm rạ, xả thải, tắt máy khi dừng xe… đồng thời các cơ quan liên quan phải có động thái quyết liệt hơn nhằm kéo lại bầu không khí trong lành cho người dân. Điều cần làm là hợp tác giữa các cơ quan về môi trường, liên kết, trao đổi với nhau, đánh giá kết quả các chỉ số khi mà các số liệu đang bị rời rạc, đã thiếu lại càng yếu. Việc trang bị nhiều máy đo hơn để phục vụ người dân cũng là điều cần có bởi kiến tạo thành phố thông minh không thể thiếu máy quan trắc tự động. “Chúng ta sẽ cần nhiều công nghệ hơn nữa để giải quyết khủng hoảng khí hậu, nhưng vấn đề này sẽ không thể giải quyết được nếu không có những tư duy vượt trội” – TS Tùng nhấn mạnh.
Thiết kế: Thúy Hà
Việt Đan
Bạn có biết: Khẩu trang y tế, khẩu trang thường không lọc được bụi mịn?
Theo bác sĩ Nguyễn Phượng Hoàng - chuyên gia kiểm soát lây truyền lao quốc gia, Trưởng khoa Vi sinh, Bệnh viện phổi Hà Nội, các loại khẩu trang cotton hoạt tính, khẩu trang y tế chỉ có tác dụng ngăn bụi thô kích thước lớn, không thể ngăn bụi mịn dưới 2,5 micromet, loại bụi mà mắt thường không thể nhìn thấy và có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Lý do là các loại khẩu trang này chỉ được làm từ sợi vải dệt đơn thuần, khoảng cách sợi vải lớn, vì thế bụi mịn vẫn có thể dễ dàng lọt qua.
Bác sĩ Hoàng cho biết, những loại khẩu trang đạt tiêu chuẩn của Viện quốc gia về an toàn và sức khỏe nghề nghiệp Mỹ (NIOSH), có ký hiệu N95, N99 hoặc đạt tiêu chuẩn chuẩn châu Âu có ký hiệu FFP2, nếu dùng đúng cách có thể lọc được 85-99% hạt bụi có kích thước chỉ 0,3 micromet, ngăn được cả vi khuẩn, virus. (
Xem tại đây để lựa chọn và mua)
Liên quan
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment