(Sangkiengiaovien.com) Trước chiến tranh thế giới thứ hai, châu Phi được gọi là "lục địa ngủ kỹ". Sau chiến tranh, châu Phi là một "lục địa mới trỗi dậy" trong cuộc đấu tranh chống CNĐQ, chủ nghĩa thực dân.
Chủ đề 5: CÁC NƯỚC CHÂU PHI VÀ MĨ LA TINH
* Lưu ý:
- Những nét chung và những đặc điểm
riêng..
- Các
giai đoạn phát triển và thắng lợi của phong trào GPDT từ 1945 đến nay.
-
Những khó khăn hiện nay.
1.
Châu Phi:
a-
Những nét chung:
_ 57
quốc gia lớn nhỏ. Diện tích: 30,3 triệu km2. Dân số: Khoảng 650 triệu người
(1993).
_ Là
châu lục giàu tài nguyên, là cái nôi của nhân loại, nhưng do hậu quả chính sách
thống trị và vơ vét của chủ nghĩa thực dân qua nhiều thế kỷ, châu Phi trở nên
nghèo nàn, lạc hậu rất nhiều so với các châu lục khác, được mệnh danh "thế giới thứ ba của thế giới
thứ ba".
_ Trước
chiến tranh thế giới thứ hai, châu Phi được gọi là "lục địa ngủ kỹ". Sau
chiến tranh, châu Phi là một "lục
địa mới trỗi dậy" trong
cuộc đấu tranh chống CNĐQ, chủ nghĩa thục dân.
b-
Các giai đoạn phát triển và thắng lợi của phong trào GPDT từ 1945 - nay: Gồm 4 giai đoạn lớn:
_ 1945 - 1954: Phong trào bùng nổ đầu tiên ở Bắc Phi
với thắng lợi mở đầu ở Ai Cập lật đổ nền quân chủ (vương triều Pharúc) và nền
thống trị thực dân Anh, thành lập nước cộng hòa Ai Cập (18-6-1953).
_ 1954 - 1960: Chiến thắng Điện Biên Phủ của Việt Nam
(1954) đã góp phần cổ vũ cuộc đấu tranh GPDT của nhân dân Bắc và Tây Phi. Mở
đầu là cuộc đấu tranh của nhân dân Angiêri (11-1954). Sau đó nhiều quốc gia đã
giành độc lập (Tuynidi, Ma Rốc, Xu Đăng, Gana, Ghinê). Đến 1960, hầu hết Bắc và
Tây Phi giành độc lập.
_ 1960 - 1975: Năm 1960 là "Năm châu Phi" với sự kiện 17 nước ở Tây, Đông và
Trung Phi giành độc lập. Tiếp đó, thắng lợi của nhân dân Angiêri (3-1962),
Êtiôpi (1974), Mô dăm bích (1975) và đặc biệt thắng lợi của cách mạng Angôla
dẫn đến việc ra đời của nước cộng hòa Angôla (11-1975), đánh dấu sự sụp đổ về
cơ bản hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi.
_ 1975 - 2000: Giai đoạn hoàn thành cuộc đấu tranh
đánh đổ nền thống trị thực dân cũ giành ĐLDT với sự ra đời của nước cộng hòa
Namibia (3-1991). Đây cũng là giai đoạn ND Nam Phi giành thắng lợi trong cuộc
đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai. Cuối tháng 4-1994, lần đầu
tiên trong lịch sử, Nam Phi tiến hành tuyển cử DC không phân biệt chủng tộc.
c-
Đặc điểm phong trào GPDT ở châu Phi:
_ Các
nước châu Phi thành lập được Tổ chức Thống nhất châu Phi (OAU - 1963) giữ vai
trò quan trọng trong việc phối hợp hành động và thúc đẩy sự nghiệp đấu tranh
CM. (Hiện nay đang xúc tiến thành lập Liên minh châu Phi – AU).
_ Lãnh
đạo phong trào CM hầu hết đều do các chính đảng hoặc tổ chức chính trị của giai
cấp tư sản dân tộc. Giai cấp vô sản châu Phi chưa trưởng thành (một số nước Bắc
Phi và Nam Phi có đảng cộng sản nhưng chưa nắm được quyền lãnh đạo CM).
_ Hình
thức chủ yếu: đấu tranh chính trị hợp pháp, thương lượng để các nước phương Tây
công nhận độc lập.
_ Mức độ
độc lập và sự phát triển của các nước sau độc lập không đều nhau. (vùng châu
Phi xích đạo chậm, còn vùng Bắc Phi phát triển nhanh chóng).
d-
Những khó khăn hiện nay:
_ Sự xâm
nhập của chủ nghĩa thực dân mới; sự vơ vét, bóc lôt kinh tế của các cường quốc
phát triển phương Tây.
_ Nợ
nước ngoài nhiều, đói, bệnh tật, thất học. Bùng nổ dân số.
_ Xung
đột sắc tộc, tôn giáo.
2.
Các nước Mỹ La Tinh:
a-
Những nét khái quát:
_ Mĩ
latinh gồm 20 nước cộng hòa nằm trãi dài từ Mê hi cô ở Bắc Mỹ đến tận Nam Mỹ.
_ Diện
tích: trên 20 triệu km2 (1/7 diện tích thế giới). Dân số: gần 600 triệu người
(1993).
_ Là khu
vực giàu nông sản, lâm sản, khoáng sản.
_ Trước
chiến tranh thế giới thứ hai, về hình thức các nước Mĩ latinh là những nước
cộng hòa, nhưng thực tế đều là thuộc địa kiểu mới của đế quốc Mỹ.
_ Sau
chiến tranh, phong trào GPDT phát triển mạnh, được mệnh danh là "Đại lục núi lửa".
b-
Phong trào GPDT sau chiến tranh thế giới thứ hai: Phát triển qua 3 giai đoạn:
_ 1945 - 1959: Phong trào nổ ra hầu khắp các nước
dưới nhiều hình thức: Bãi công của công nhân (Chi lê), nổi dậy của nông dân (Pê
ru, Mê hi cô, Braxin, Vênêxuêla, Êcuađo...), khởi nghĩa vũ trang (Panama,
Bôlivia), đấu tranh nghị viện (Goatêmala, Achentina)
_ 1959 - cuối những năm 80:
+
Hình thức đấu tranh chủ yếu: đấu tranh vũ trang.
+
Mở đầu là thắng lợi của cách mạng Cu ba (1959), đánh dấu bước phát triển mới
của phong trào, cổ vũ cuộc đấu tranh của nhân dân các nước Mĩ latinh.
+
Tiếp đó, phong trào vũ trang bùng nổ ở nhiều nước, (Vênêxuêla, Goatêmala,
Côlômbia, Pêru. ..). Từ đó, cơn bão táp CM đã bùng nổ ở Mĩ latinh và khu vực
này trở thành "lục địa
bùng cháy". Quan trọng
nhất là thắng lợi của cách mạng ở Nicaragoa 1979 và ở Chi lê1973. Với những
hình thức đấu tranh khác nhau, các nước Mĩ latinh đã lật đổ được các thế lực
thân Mĩ, thành lập các chính phủ DTDC.
_ Từ cuối những năm 80 đến 2000: Do những biến động bất lợi của
phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt là sự sụp đổ chế độ XHCN ở Liên Xô và
Đông Âu (1989 - 1991), Mỹ mở những cuộc phản kích chống lại cách mạng ở Mĩ
latinh:
+
Can thiệp vũ trang đàn áp cách mạng ở Grênađa 1983, Panama 1990.
+
Uy hiếp, đe dọa cách mạng Nicaragoa.
+
Đặc biệt đối với Cu ba, Mỹ thực hiện bao vây, cấm vận về kinh tế, cô lập tấn
công chính trị hòng lật đổ chế độ XHCN ở Cu ba.
Phong
trào GPDT ở khu vực Mĩ latinh đang đứng trước nhiều khó khăn thử thách.
=>
Qua hơn 40 năm, các nước Mĩ latinh đã khôi phục lại độc lập, chủ quyền và bước
lên vũ đài quốc tế với tư thế độc lập, tự chủ. Một số nước như Braxin, Mêhicô
trở thành NICs.
c-
Thành tựu - khó khăn
_ Qua
hơn 40 năm, bộ mặt Mĩ latinh đã biến đổi khác trước. Các nước đã khôi phục lại
được độc lập, chủ quyền và bước lên vũ đài quốc tế với tư thế độc lập, tự chủ,
kinh tế ngày càng phát triển. Môt số nước như Braxin, Mêhicô đã trở thành các
nước công nghiệp mới (NICs).
_ Tuy
nhiên phong trào CM ở Mĩ latinh đang đứng trước những khó khăn và thử thách, đó
là sự chống phá của CNĐQ, nhất là đế quốc Mỹ.
Nếu thấy bài viết có ích, hãy bấm nút Like, Share để chia sẻ cho nhau bạn nhé!
Danh mục, Hỏi đáp Lịch sử 12, Kiến thức, Kiến thức THPT, Lịch sử, Lịch sử 12, Lớp 12, THPT,
Xem phần 1 tại đây
#BNB #BSC #claim #airdrop #bnb #cake #smartchain #airdropclaim #airdropclaimtoken #airdropclaimtamil #airdropclaimsinhala #airdropclaimcheck #airdropclaimfree #booyahappairdropclaim #1inchairdropclaim #coinmarketcapairdropclaim #freefireairdrop #claimairdroptokens #claimairdropfree #claimairdrops #claimairdroptrustwallet #claimairdropspa #claimairdropmetamask #claimairdropbsc#claimairdropbinance; #chung khoan; # mo tai khoan chung khoan; # mo tai khoan chung khoan online; # giao dich chung khoan; # chung khoan MBS; #MBS; #Đào coin; #đào coin bằng điện thoại;#BTC;#Bitcoin;#Tiền điện tử; # Tiền ảo
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment