- Yêu cầu về hình thức:
+ Đúng kiểu bài văn nghị luận về đoạn trích
thơ; bài viết có bố cục ba phần rõ ràng mạch lac, hệ thống luận điểm chặt
chẽ.
+ Diễn đạt rõ ràng, câu chữ đúng
văn phạm.
- Nội dung: Học sinh có thể trình bày theo nhiều
cách, nhưng cần đạt được những kiến thức cơ bản sau:
+ Mở bài:
* Giới thiệu vài nét về
nhà thơ Huy Cận, hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ của bài thơ Đoàn thuyền đánh
cá.
* Nêu chủ đề của bài thơ
, khổ thơ.
+ Thân bài.
- Khổ 1. Cảnh hoàng
hôn trên biển và không khí xuất bến khẩn trương, hào sảng của đoàn thuyền
-
Hai dòng thơ đầu khái quát không gian thời gian xuất phát của đoàn
thuyền đánh cá bằng bức tranh tráng lệ của vũ trụ và biển khơi, của mặt trời,
màn đêm và những con sóng được nhìn qua tâm hồn đầy lãng mạn bay bổng.
-
Hình ảnh “mặt trời xuống biển" (thay vì xuống núi như cách nói
thông thưởng) được so sánh với “hòn lửa” vừa gợi hình vừa gợi cảm. Mặt trời
như một hòn than đang cháy đỏ, đang từ từ chìm xuống lòng biển mênh mông. Phép so sánh làm
cho người đọc cảm tưởng như cả một vùng biển dát hồng , lẫn màu trời chạng
vạng, toát lên vẻ đẹp hoàng hôn hùng vĩ,
tráng lệ của cảnh trời nước lúc hoàng hôn trên biển.
Hơn nữa
biện pháp tu từ còn gợi ra cảnh cảnh chiều tà xế bóng không đượm buồn như thơ
xưa đã miêu tả mà nó rực rỡ ấm áp lạ thường, khiến con người không sợ hãi trước
vũ trụ bao la.
»» Đây là điểm mới khác hẳn thơ Huy cận thời kì trước
cách mạng tháng tám năm 1945. Trước đó, có bao nhiêu song nước tràng giang là
bấy nhiêu nỗi buồn trong lòng thi nhân:
Sóng gợi tràng giang buồn điệp điệp
Con thuyền xuôi mái nước song song.
(Tràng giang)
-
Những tia sáng cuối cùng của mặt trời đã hoàn toàn biến mất dưới lớp
con sóng trên mặt biển, màn đêm buông nhanh “Sóng đã cài then đêm sập cửa”
Câu thơ sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa gợi liên tưởng về vũ trụ như một
ngôi nhà lớn trong đó màn đêm là cánh cửa khổng lồ, những lượn sóng đang chạy
đi chạy lại như những then cài. Con thuyền đi trong bong tối mà như đi trong
ngôi nhà thân thuộc của mình. Giữa thiên nhiên với con người gần gũi, gắn bó
biết bao.
- Mặt trời đi
vào trạng thái nghỉ ngơi thì con người mới bắt đầu một ngày lao động mới – ra
khơi đánh cá:
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Ra khơi
không phải là một con thuyền lẻ loi mà là cả một đoàn thuyền khiến ta liên
tưởng đến một không khí rộn rã, đông
vui tấp nập. Có biết bao những con thuyền đang nối đuôi nhau ra nơi nước xanh sóng trắng để chinh phục thiên
nhiên. Đây là cách làm ăn kiểu mới của nhà nước xã hội chủ nghĩa: làm ăn tập
thể. Cách làm ăn này khác hẳn với cách làm ăn trước đó của họ.
- Chữ lại
cho thấy công việc đã đi vào nề nếp ổn định và cũng hết sức quen thuộc của người
ngư dân. Nhưng quen thuộc mà không nhàm chán, trái lại vẫn tràn đầy hứng
khởi, say mê. Niềm say mê cất thành tiếng hát: “Câu hát căng buồm cùng gió
khơi”.
- Ra khơi sẽ có biết bao nhiêu nguy hiểm
bất trắc, hiểm nguy đói diện với sự khắc nghiệt của thời tiết, của kẻ thù
đang ngày đêm rình rập. Hiểm nguy có thể xảy ra bất kì lúc nào nhưng những
người dân chài họ vẫn cất cao tiếng hát, bởi trong lòng họ tràn ngập niềm
vui, niềm tin tưởng . Họ vui vì được làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời,
làm chủ đất nước. Nhưng vui hơn vì được góp công sức của mình vào công cuộc
xây dựng đất nước giàu đẹp và góp phần bảo vệ vùng trời vùng biển quê hương.
-
Thông thường căng buồm là nhiệm vụ của gió. Ở đây tiếng hát của người
ngư dân cùng với gió biển khơi khiến
cho buồm căng. Cả hai đã hòa vào nhau tạo nên vẻ đẹp của cánh buồm no gió
vươn về phía trước.
Câu hát, buồm căng, gió khơi cùng hòa nhập,
trở thành động lực đưa con thuyền tiến ra biển lớn. và cả đoàn thuyền ra khơi
mang theo khúc hát lên đường tràn đầy niềm hứa hẹn, hi vong vào một thành quả
tốt đẹp của những người dân chài.
+ Kết bài
* Bằng bút pháp lãng mạn
và trí tưởng tượng phong phú, độc đáo, Cảm hứng lao động và cảm hứng vũ trụ
quyện vào nhau nhà thơ Huy cận đã sáng
tạo ra nhiều hình ảnh đẹp, dạt dào chất thơ.
* Khổ thơ là một trong
những khổ thơ tiêu biểu của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá thể hiện sự hòa hợp
giữa thiên nhiên và con người, cuộc sống giản dị mà hạnh phúc. Qua khổ thơ,
ta thấy được tác giả bộc lộ niềm vui, niềm tự hào trước đất nước và cuộc
sống. – Qua bài thơ bồi đắp cho em
cũng như thế hệ bạn đọc một tình yêu thiên nhiên, yêu biển cả quê hương và
bản thân em nhận thấy cần có trách nhiệm bảo vệ biển đảo quê hương.
|
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment